Πώς να αντιμετωπίσω κρίσεις άγχους και αϋπνία λόγω απώλειας πατέρα;

Καλησπέρα σας,

Λυπάμαι πολύ που χάσατε τον πατέρα σας. Φαντάζομαι πως οι συνθήκη των Πανελληνίων προσθέτουν ένα ακόμα βάρος σε αυτό που περνάτε. Η απώλεια ενός γονέα είναι λεπτό ζήτημα και μου είναι δύσκολο να σας παρέχω κάποια συγκεκριμένη βοήθεια από εδώ. Ίσως σας βοηθούσε να αναζητήσετε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας ώστε να σας στηρίξει σε αυτό που περνάτε, είναι σημαντικό να μοιραστείτε το βάρος σας και να αναζητήσετε κατανόηση και υποστήριξη, με οποιονδήποτε τρόπο χρειάζεστε και μπορείτε (φιλικές, συντροφικές σχέσεις, ψυχοθεραπεία κ.α.).

Σας εύχομαι καλή δύναμη!

Το άγχος είναι ένας βιολογικός μηχανισμός γνωστός και ως αντίδραση φυγής/πάλης που βοηθά έναν οργανισμό να αντιμετωπίσει θανάσιμους κινδύνους. Στο προϊστορικό παρελθόν της ανθρωπότητας αυτός ο μηχανισμός ήταν η λεπτή γραμμή ανάμεσα στο θάνατο και την επιβίωση. Αντιμέτωπος με ένα άγριο θηρίο θα είχατε δύο επιλογές, να παλέψετε ή να φύγετε, όμως ό,τι από τα δύο και αν επιλέγατε θα έπρεπε να γίνετε πιο δυνατή, πιο ανθεκτική και πιο γρήγορη.

Για να επιτευχθεί αυτό, το σύστημα πάλης/φυγής ανεβάζει τους ρυθμούς της αναπνοής και της καρδιάς ώστε να εισέρχεται περισσότερο οξυγόνο στον οργανισμό και να πηγαίνει περισσότερο αίμα στα μέρη του σ...ώματος που θα βοηθήσουν στην επιβίωση, όπως τα χέρια και τα πόδια ώστε να μπορείτε να τρέξετε πιο γρήγορα η να γίνετε δυνατότερη και πιο αποτελεσματική στα χτυπήματά σας.

Μια ακόμα συνέπεια του συστήματος αυτού είναι ότι εφόσον το αίμα διοχετεύεται στα συστήματα που είναι απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση, τα υπόλοιπα συστήματα δεν αιματώνονται ικανοποιητικά όπως το πεπτικό σύστημα και τα γεννητικά όργανα (την ώρα που παλεύετε για τη ζωή σας με ένα άγριο θηρίο, τα συστήματα πέψης και αναπαραγωγής δεν σας χρησιμεύουν κάπου). Αυτός είναι ο λόγος που το άγχος προκαλεί προβλήματα στη σεξουαλική ζωή και στο στομάχι.

Ο οργανισμός παράγει αναλγητικές ουσίες που διαχέονται στο αίμα, ώστε να αυξηθεί η αντοχή στον πόνο, όπως και πηκτικά αίματος έτσι ώστε οι πιθανές πληγές να σας βλάψουν λιγότερο. Με λίγα λόγια γίνεστε πιο επικίνδυνη σε μία μάχη, η πιο γρήγορη σε περίπτωση που θέλετε να ξεφύγετε.

Για να ενεργοποιηθεί το σύστημα φυγής/πάλης, πρέπει ο οργανισμός να αντιληφθεί ότι υπάρχει κίνδυνος στο περιβάλλον.

Ο άνθρωπος που αναμένει κάποιον κίνδυνο, στρέφει το βλέμμα του προς τα μέσα και αν θεωρήσει πως δεν έχει τα κατάλληλα εργαλεία για να αντιμετωπίσει αυτό που θα έρθει, πανικοβάλλεται. Επομένως, το ότι ένας άνθρωπος βιώνει άγχος, είναι συνέπεια του ότι βλέπει, ή αναμένει κινδύνους που θα τον βλάψουν και μπορεί να αισθάνεται παγιδευμένος φυσικά ή κοινωνικά.

Είναι απόλυτα φυσιολογικό λοιπόν για οποιονδήποτε να πανικοβληθεί αν θεωρεί πως θα αντιμετωπίσει μία κατάσταση στην οποία δε θα μπορέσει να αντεπεξέλθει και από την οποία δεν μπορεί να ξεφύγει. H εμπειρία της κρίσης πανικού όμως, είναι τόσο τρομακτική που γίνεται από μόνη της ένδειξη κινδύνου.

Αν την τελευταία φορά που μπήκατε στο λεωφορείο, βιώσατε μία τόσο οδυνηρή εμπειρία όσο η κρίση πανικού, τότε και μόνο η ιδέα του να μπειτε ξανά σε λεωφορείο σε αγχώνει, πόσο μάλλον το να μπείτε στο λεωφορείο πραγματικά.

Αν νιώθετε ξαφνικά πως η καρδιά σας χτυπά πιο γρήγορα, αμέσως ανησυχείτε πως βρίσκεστε σε κίνδυνο, οπότε μπαίνει σε λειτουργία το σύστημα φυγής/πάλης και αρχίζετε να αναπνέετε πιο γρήγορα με πιο μικρές και κοφτές αναπνοές με όλες τις γνωστές συνέπειες. Αυτή η συμπεριφορά, ενισχύει την αίσθηση πανικού σε έναν φαύλο κύκλο αυτοεκπληρούμενης προφητείας.

Είναι αναμενόμενο, όταν ένας χώρος σας εμπνέει κίνδυνο, να τον αποφεύγετε, ο πανικός όμως μπορεί να εμφανιστεί σχεδόν οπουδήποτε, έτσι καταλήγετε να αποφεύγετε όλο και περισσότερα μέρη με αποτέλεσμα, να μη βγαίνετε ποτέ από το σπίτι, ή να βγαίνετε, στηριζόμενη σε μία συνεχώς αυξανόμενη και δυσλειτουργική σειρά από συμπεριφορές ασφαλείας όπως το να περπατάτε πάντα από δρόμους που βρίσκονται κοντά σε νοσοκομεία, να είστε πάντα έξω μαζί με δικούς σας ανθρώπους και ποτέ μόνη, να μη βγαίνετε από το σπίτι αν δεν έχετε μαζί σας φάρμακα ή νερό, να μην μένετε ποτέ για πολλή ώρα σε ένα μέρος ή να βρίσκετε δικαιολογίες για να μη βγειτε ή για να φύγετε από κάπου.

Ο κόσμος σας γίνεται όλο και μικρότερος καθώς σχεδιάζεΤε τη ζωή σας με γνώμονα τον πανικό, προσπαθώντας συνέχεια να προβλέψετε πως θα τον αποφύγετε, κάτι που όμως καταλήγει να τον ενδυναμώνει.

Τι μπορείτε να κάνετε τη στιγμή της κρίσης πανικού:
Αν ζειτε καιρό με τον πανικό, το πιθανότερο είναι πως έχετε ήδη επισκεφθεί καρδιολόγο πάνω από μία φορά και σας έχει πει επανειλημμένως πως η καρδιά σας δεν έχει κάποιο πρόβλημα. Πρέπει να γνωρίζετε ότι όσο και αν αυξάνουν τα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της κρίσης, κάποια στιγμή αναγκαστικά φτάνουν στο απόγειό τους και μετά υποχωρούν.

Η κρίση πανικού διαρκεί συνήθως 10-30 δευτερόλεπτα (το πολύ 10 λεπτά, αν και σπανιότερα), ακόμα και αν η διαδικασία μέχρι να φτάσετε εκεί διαρκεί περισσότερο.

Παρότι λοιπόν τη στιγμή της κρίσης, οι σκέψεις τρέχουν και το άγχος αυξάνεται, είναι σημαντικό να υπενθυμίζετε στον εαυτό σας ότι ο πανικός δεν είναι θανατηφόρος, όπως άλλωστε σας έχει δείξει και η μέχρι τώρα εμπειρία. Επίσης υπενθυμίστε στον εαυτό σας, ότι όσο έντονη δυσφορία και αν νιώθετε, σε λίγα λεπτά αναγκαστικά θα περάσει, όπως συνέβη και τις προηγούμενες φορές.

Αν αισθάνεστε ότι θα βρεθείτε σε ένα περιβάλλον όπου υπάρχει κίνδυνος να βιώσετε κρίση πανικού, ή ότι η κρίση έχει ήδη ξεκινήσει, κάποιες τεχνικές που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μεμονωμένα ή σε συνδυασμό είναι οι παρακάτω:

Διαφραγματική Αναπνοή
Όταν ενεργοποιείται το σύστημα φυγής/πάλης, ο οργανισμός αναπνέει γρηγορότερα αναμένοντας πως το επιπλέον οξυγόνο θα χρησιμοποιηθεί για μάχη ή αποφυγή, αν όμως κάτι τέτοιο δεν συμβεί, προκαλείται το φαινόμενο του υπεραερισμού, όπου η υπερβολική συγκέντρωση οξυγόνου στο αίμα σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα, προκαλεί φραγή αγγείων με αποτέλεσμα μειωμένη εισροή αίματος στον εγκέφαλο. Συνεπώς, παρότι το άτομο παίρνει παραπάνω οξυγόνο, στον εγκέφαλο φτάνει λιγότερο από όσο χρειάζεται προκαλώντας ζαλάδα και αίσθηση λιποθυμίας.

Ένας βασικός λοιπόν τρόπος καταπολέμησης της κρίσης πανικού είναι η διαφραγματική αναπνοή. Σε κατάσταση ηρεμίας, ο άνθρωπος παίρνει 10-14 αναπνοές ανά λεπτό, άρα είναι σημαντικό να μπορεί κάποιος να ελέγχει την αναπνοή του όταν βλέπει ότι αυξάνεται η συχνότητά της χωρίς να υπάρχει ανάγκη.

Βάζοντας το αριστερό χέρι στην κοιλιά και το δεξί στο στήθος, προσπαθήστε να αναπνεύσετε έτσι ώστε να ανεβοκατεβαίνει μόνο το αριστερό χέρι.

Κλείστε τα μάτια αν θέλετε και πάρτε ομαλές και συνεχόμενες αναπνοές μετρώντας από μέσα σας σε κάθε εισπνοή («ένα» στην πρώτη «δύο» στη δεύτερη, μέχρι το 10) και λέγοντας «χαλάρωση» κατά την εκπνοή. Στη συνέχεια κάντε το ίδιο μετρώντας από το 10 έως το 1. Προσπαθήστε να επικεντρωθείτε μόνο στην αναπνοή σας και τις λέξεις σας αγνοώντας όποιες άλλες σκέψεις σας έρχονται. Αν νιώσετε έντονη δυσφορία, κάντε ένα μικρό διάλειμμα και προσπαθήστε ξανά.

Μϋική Χαλάρωση
Επικεντρώνετε την προσοχή σας σε διαφορετικές μυικές ομάδες του σώματός σας (σβέρκος, σαγόνι, ώμοι, ωμοπλάτη, πλάτη, μπράτσα κλπ.) και τις σφίγγετε για 10 δευτερόλεπτα ενώ μετά τις αφήνετε να χαλαρώσουν. Το άγχος και ο πανικός σωματοποιούνται σε διαφορετικά σημεία για τον κάθε άνθρωπο οπότε θα πρέπει να βρειΤε ποια σημεία του σώματός σας είναι πιο σφιγμένα για να τα χαλαρώσετε κι εκεί μπορεί να χρειαστεί περισσότερη προσπάθεια και χρόνο. Διάβασε περισσότερα

Αρχικά, θεωρώ ότι θα ήταν σημαντικό να επικοινωνήσεις με την/τον ψυχίατρο που σου έχει χορηγήσει τη φαρμακευτική αγωγή. Από εκεί και πέρα, ίσως μετά το πέρας των πανελληνίων, να είναι μια καλή στιγμή για κάποια ψυχοθεραπευτική παρέμβαση.

Καλησπέρα,
Ίσως θα ήταν πιο ωφέλιμο για σας, παράλληλα με την φαρμακευτική αγωγή να κάνετε και συνεδρίες ψυχοθεραπείας, όπου θα δουλέψετε με έναν επαγγελματία σε θέματα διαχείρισης άγχους.