Ροχαλητό

Ποια τα αίτια του ροχαλητού

Το ροχαλητό εμφανίζεται ως απόρροια πολλών παραγόντων, όπως η ανατομία του στόματος, του φάρυγγα και της μύτης, η κατανάλωση αλκοόλ, οι αλλεργίες, ένα κρυολόγημα ή ακόμη και το αυξημένο σωματικό βάρος⁽²⁾. Καθώς ο ασθενής περνά από τον ελαφρύ ύπνο στον βαθύ, οι μύες στο πίσω μέρος του στόματος, στη γλώσσα και στο λαιμό χαλαρώνουν και μπορεί κάποια στιγμή να χαλαρώσουν τόσο πολύ που να φράσσουν ολικώς ή εν μέρει τους αεραγωγούς και να αρχίσουν να δονούνται. Όσο πιο στενωμένοι είναι οι αεραγωγοί τόσο πιο στροβιλώδης είναι η ροή του αέρα. Αυτό αυξάνει τη δόνηση στους ιστούς και έτσι, προκαλείται θορυβώδες ροχαλητό.

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη λειτουργία των αεραγωγών και προκαλούν ροχαλητό είναι⁽²⁾: η ανατομία του στόματος π.χ. οι υπερτροφικές αμυγδαλές (όσο πιο στενός ο αεραγωγός τόσο πιο πιθανό το ροχαλητό- οι παχύσαρκοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς καθώς έχουν επιπλέον εναπόθεση λίπους στο πίσω μέρος του λαιμού, η οποία στενεύει περισσότερο τους αεραγωγούς), η κατανάλωση αλκοόλ (η κατάχρηση αλκοόλ λίγο πριν τον ύπνο μπορεί να επιφέρει έντονη χαλάρωση στους μύες του λαιμού και να μειώσει τη φυσική άμυνα απέναντι στην απόφραξη των αεραγωγών), ρινικά προβλήματα (η χρόνια ρινική συμφόρηση, η αλλεργική ρινίτιδα, οι πολύποδες στη μύτη ή το στραβό ρινικό διάφραγμα μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση ροχαλητού), έλλειψη ύπνου (η έλλειψη ύπνου και η κούραση μπορεί να οδηγήσουν σε περαιτέρω χαλάρωση των μυών του λαιμού και έτσι, ροχαλητό), η θέση του ύπνου (όταν κοιμάσαι ανάσκελα ειναι πιο πιθανό να ροχαλίζεις και να ροχαλίζεις δυνατότερα).

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης είναι το κάπνισμα, η εγκυμοσύνη και η χρήση υπνωτικών φαρμάκων.

Ποια είναι η διάγνωση του ροχαλητού

Συνήθως τα ίδια τα άτομα που παρουσιάζουν ροχαλητό γνωρίζουν ότι συμβαίνει αυτό επειδή κάποιος σύντροφός ή συγκάτοικός τους τους έχει ενημερώσει. Αν είναι εφικτό, καλό είναι να βρίσκεται στο ραντεβού με το γιατρό και ο/η σύντροφός σας, ώστε να μπορέσει να απαντήσει κι εκείνος σε ερωτήματα για τη συχνότητα και την ένταση του ροχαλητού.

Κατά την εξέταση από τον ειδικό γιατρό που είναι ο ΩΡΛ, θα χρειαστεί να ερωτηθείς για το ιατρικό ιστορικό σου. Επίσης, απαιτείται εξέταση ωτορινολαρυγγολογική με εύκαμπτο ενδοσκόπιο, ώστε να διαγνωστεί τυχόν ύπαρξη ρινίτιδας, ιγμορίτιδας, πρόβλημα στο διάφραγμα ή στις αμυγδαλές.

Οι εξετάσεις⁽¹⁾ που προτείνονται για τη διερεύνηση του ροχαλητού είναι η μελέτη ύπνου καθώς κι η ενδοσκόπηση ύπνου. Μπορεί συμπληρωματικά να χρειαστεί να γίνει αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία.

Κατά τη μελέτη ύπνου⁽²⁾ ο ασθενής παρακολουθείται κατά τη διάρκεια του ύπνου του από ειδικό μόνιτορ και καταγράφονται ο καρδιακός ρυθμός, η αναπνοή, οι κινήσεις των ματιών και των ποδιών, το επίπεδο οξυγόνου στο αίμα, οι κινήσεις του θώρακα και της κοιλιάς και η λειτουργία του εγκεφάλου.

Η ενδοσκόπηση ύπνου συνίσταται στη χορήγηση στον ασθενή μέθης ούτως ώστε να αρχίζει να κοιμάται και να ροχαλίζει κι εκείνη τη στιγμή ο γιατρός ΩΡΛ μπορεί με το ενδοσκόπιο να εντοπίσει την αιτία προέλευσης του ροχαλητού και των απνοιών.

Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για το ροχαλητό

Το ροχαλητό μπορεί να συνοδεύεται από παθήσεις όπως αρτηριοσκλήρυνση ή υπέρταση. Όταν συνδυάζεται και με την υπνική άπνοια, τότε είναι πιθανότερο να συνδέεται και με άλλες ασθένειες.

Είτε ο ασθενής είτε ο σύντροφός του πρέπει να παρατηρήσουν κάποιες συνήθειές του και να τις καταγράψουν. Αν νιώθεις κουρασμένος όταν ξυπνάς, αν το ροχαλητό είναι έντονο και καθημερινό, αν παρουσιάζεις υπνηλία μέσα στη μέρα, αν έχεις συχνούς πονοκεφάλους, αν πας συχνά το βράδυ για ούρηση, αν η αναπνοή συνδέεται με διακοπές- άπνοιες, αν υπάρχει παχυσαρκία, αν συνυπάρχουν μειωμένη συγκέντρωση ή πνευματική κόπωση, αν παρατηρείται βρουξισμός και αν υπάρχει υψηλή αρτηριακή πίεση (ιδίως διαστολική), τότε πρέπει να απευθυνθείς σε γιατρό για έλεγχο και διάγνωση.

Πιθανόν. Μέχρι στιγμής δεν έχει αποδειχθεί κλινικά κάτι τέτοιο. Ωστόσο, το γεγονός ότι επηρεάζεται η ποιότητα του ύπνου ενός ανθρώπου που κοιμάται δίπλα σε κάποιον που ροχαλίζει και επαναλαμβανόμενα χάνει πολύτιμο χρόνο ύπνου, ίσως επηρεάσει την ποιότητα της ζωής του και τη λειτουργικότητά του.

Τα ρινικά σπρέι μπορούν ίσως οριακά και βραχυπρόθεσμα να φέρουν κάποια βελτίωση κυρίως στη συχνότητα του ροχαλητού και όχι τόσο στην ένταση. Τα ρινικά σπρέι που βοηθούν είναι τα κορτιζονούχα και άρα, η μακροπρόθεσμη χρήση τους δεν συνιστάται.

Επειδή οι άνδρες έχουν συνήθως αυξημένο ΔΜΣ είναι συχνότερο το φαινόμενο σε εκείνους. Παρόλα αυτά τα ποσοστά ροχαλητού στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση εξισώνονται με αυτά των ανδρών, κάτι που δείχνει ότι οι ορμόνες ασκούν προστατευτική δράση μέχρι την εμμηνόπαυση.

Όχι, η ολοκληρωμένη διάγνωση μπορεί να τεθεί με μελέτη ύπνου και με ενδοσκόπηση ύπνου. Η μελέτη ύπνου βοηθά επιπλέον στη διάγνωση της υπνικής άπνοιας.

Κατά μία έννοια ίσως. Δηλαδή η ένταση, η διάρκεια, το αν συνοδεύεται και από άπνοιες ή κάποιο άλλο σύμπτωμα μπορεί να οδηγήσει και σε διαφορετικό συμπέρασμα σχετικά με την αιτία του ροχαλητού. Επίσης, είναι σημαντική και η συχνότητα του ήχου του ροχαλητού καθώς αυτή μπορεί να προσδιορίσει την αιτία προέλευσης του ροχαλητού. Είναι τέλος διαφορετικό το συμπέρασμα αν ένας ασθενής ροχαλίζει σπανίως και μόνο μετά από μια κουραστική μέρα ή αν έχει καταναλώσει πολύ αλκοόλ λίγο πριν τον ύπνο και διαφορετικό αν ένας ασθενής ροχαλίζει σε καθημερινή βάση κι η αναπνοή του εμφανίζει διακοπές.