Σε 10 χρόνια θα αποτελεί την 3η αιτία θανάτου παγκοσμίως
Written by Pulmonologist - Tuberculosis specialist Αναστασάκο Βασίλη and Dietitian - Nutritionist Μιχάλη Ηλιάνα on 10 January 2019
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
ΧΑΠ και διατροφή
Οι περισσότεροι άνθρωποι εκπλήσσονται όταν μαθαίνουν ότι τα τρόφιμα που επιλέγουν να φάνε μπορούν να επηρεάσουν τη λειτουργία της αναπνοής τους. Το σώμα μας χρησιμοποιεί το φαγητό ως καύσιμο για όλες τις δραστηριότητές του. Κι όμως, η κατάλληλη μείξη θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή μπορεί να μας βοηθήσει να αναπνέουμε ευκολότερα. Βέβαια, κανένα τρόφιμο από μόνο του δεν θα μας παράσχει όλα τα θρεπτικά συστατικά που χρειαζόμαστε στο ακέραιο- η ισορροπημένη διατροφή θα μας εξασφαλίζει την απαιτούμενη ποικιλία.
Πώς το φαγητό επηρεάζει την αναπνοή;
Η διαδικασία μετατροπής της τροφής σε καύσιμο για το σώμα ονομάζεται μεταβολισμός. Το οξυγόνο και τα τρόφιμα είναι οι πρώτες ύλες της διαδικασίας και η ενέργεια και το διοξείδιο του άνθρακα είναι τα τελικά προϊόντα. Το διοξείδιο του άνθρακα είναι ένα προϊόν «απόβλητο» που εκπνέουμε.
Ο μεταβολισμός των υδατανθράκων παράγει το περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά μονάδα οξυγόνου και ο μεταβολισμός του λίπους το λιγότερο. Γι' αυτό σε ορισμένα άτομα με ΧΑΠ, η κατανάλωση μιας δίαιτας με λιγότερους υδατάνθρακες και περισσότερο λίπος πιθανά να βοηθά στο να αναπνέουν ευκολότερα.
Διατροφικές κατευθύνσεις:
Επίλεξε σύνθετους υδατάνθρακες, όπως ψωμί ολικής αλέσεως και ζυμαρικά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Για να χάσεις βάρος: προτίμησε φρέσκα φρούτα και λαχανικά έναντι του ψωμιού και των ζυμαρικών.
Για να πάρεις βάρος: Κατανάλωσε μια ποικιλία από ολικής αλέσεως υδατάνθρακες και φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Περιόρισε τους απλούς υδατάνθρακες, συμπεριλαμβανομένης της ζάχαρης, της καραμέλας, των γλυκών και των αναψυκτικών.
Κατανάλωσε καθημερινά 20 με 30 γραμμάρια φυτικών ινών, από τρόφιμα όπως το ψωμί, τα ζυμαρικά, τους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους, τα φρούτα και τα λαχανικά.
Κατανάλωσε μια καλή πηγή πρωτεΐνης τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα για να διατηρήσεις ισχυρούς τους αναπνευστικούς μύες. Καλές επιλογές αποτελούν το γάλα, τα αβγά, το τυρί, το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια και ο αρακάς.
Για να χάσεις βάρος: Επίλεξε χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος πρωτεΐνες, όπως άπαχο κρέας και χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά γαλακτοκομικά προϊόντα.
Για να πάρεις βάρος: Επίλεξε πρωτεΐνες με υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος, όπως πλήρες γάλα, τυρί και γιαούρτι πλήρες σε λιπαρά.
Επίλεξε μονο- και πολυ-ακόρεστα λιπαρά, τα οποία δεν περιέχουν χοληστερόλη- όπως το ελαιόλαδο, το αραβοσιτέλαιο και όλοι οι ξηροί καρποί και οι σπόροι.
Για να χάσεις βάρος: Κατανάλωσε αυτούς τους τύπους λιπαρών σε μικρές ποσότητες.
Για να πάρεις βάρος: Πρόσθεσε αυτούς τους τύπους λιπαρών σε κάθε γεύμα.
Περιόρισε τα τρόφιμα που περιέχουν trans- και κορεσμένα λιπαρά, όπως βούτυρο, λαρδί, ορατό λίπος και πέτσα από κρέας, υδρογονωμένα φυτικά έλαια, σαντιγύ, τηγανισμένα τρόφιμα, μπισκότα, κράκερ και τα γλυκά.
Πιες άφθονα υγρά για να παραμένεις ενυδατωμένος και για να διατηρείται χαμηλή η συγκέντρωση της βλέννας, ώστε να απομακρύνεται ευκολότερα. Συζήτησε με το γιατρό και το διαιτολόγο σου για την πρόσληψη υγρών που είναι καταλληλότερη για εσένα. Ένας καλός στόχος για αρκετούς ανθρώπους είναι τα 6 με 8 ποτήρια των 250ml καθημερινά. Απόφυγε να πίνεις μεγάλη ποσότητα υγρών μεμιάς, αλλά μοίρασέ το στη διάρκεια της ημέρας. Θυμήσου ότι κάθε υγρό χωρίς καφεΐνη υπολογίζεται ως υγρό και βοηθάει στην επίτευξη καλής ενυδάτωσης.
Διατροφικές συμβουλές
- Προτού φας φρόντισε να είσαι ξεκούραστος.
- Κατανάλωσε περισσότερο φαγητό νωρίς το πρωί, αν συνήθως είσαι κουρασμένος αργότερα μέσα στην ημέρα για να φας.
- Απόφυγε τρόφιμα που πιθανόν σου προκαλούν αέρια ή φουσκώματα, καθώς αυτά τα συμπτώματα τείνουν να δυσκολεύουν την αναπνοή.
- Κατανάλωσε 4 με 6 μικρά γεύματα την ημέρα. Αυτό επιτρέπει στο διάφραγμα να κινείται ελεύθερα και στους πνεύμονές σου να γεμίζουν με αέρα και να αδειάζουν ευκολότερα.
- Αν όταν πίνεις υγρά με τα γεύματα, σε κάνει να αισθάνεσαι υπερβολικά πλήρης για να μπορέσεις να ολοκληρώσεις το γεύμα σου, περιόρισέ τα και κατανάλωσέ τα μια ώρα πριν ή μετά το γεύμα.
- Εξέτασε το ενδεχόμενο να προσθέσεις στη διατροφή σου ένα υποκατάστατο γεύματος, συμπλήρωμα ειδικής διατροφής το βράδυ για να αποφύγεις το ενδεχόμενο φουσκώματος κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Σημείωση: Αυτές είναι γενικές κατευθύνσεις διατροφής για άτομα που ζουν με ΧΑΠ. Οι ανάγκες κάθε ατόμου είναι διαφορετικές, οπότε ενημέρωσε το γιατρό ή το διαιτολόγο σου πριν κάνεις την όποια αλλαγή στη διατροφή σου.
“Η κατάλληλη μίξη θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή μπορεί να μας βοηθήσει να αναπνέουμε ευκολότερα”