Αναγνώρισε τα συμπτώματα και μάθε τους παράγοντες κινδύνου
Written by Psychiatrist Ζήκα Αιμιλία and Neurologist Σμπιλίρη Μιχαήλ on 05 June 2018
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Αλτσχάιμερ: Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου
Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι απόρροια ενός συνδυασμού γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων, καθώς και του τρόπου ζωής. Το ποσοστό των ατόμων που παρουσιάζουν τη νόσο λόγω συγκεκριμένων γενετικών παραγόντων που οδηγούν με ακρίβεια σε αυτή, είναι λιγότερο από 5%.
Παρόλο που τα αίτια δεν είναι απολύτως σαφή, η επίδρασή του στον εγκέφαλο είναι ξεκάθαρη. Το Αλτσχάιμερ αλλοιώνει και καταστρέφει τα εγκεφαλικά κύτταρα. Ένας εγκέφαλος που νοσεί έχει πολύ λιγότερα κύτταρα και συνδέσεις ανάμεσα στα επιβιώσαντα κύτταρα σε σχέση με έναν υγιή εγκέφαλο. Καθώς όλο και περισσότερα κύτταρα εκφυλίζονται, η νόσος οδηγεί σε σημαντική συρρίκνωση του όγκου του εγκεφάλου. Όταν οι γιατροί εξετάζουν τον εγκεφαλικό ιστό ενός πάσχοντος στο μικροσκόπιο, βλέπουν δύο τύπους ανωμαλιών που μπορεί να θεωρηθούν σημάδια της νόσου:
Αυτές προέρχονται από συσσώρευση πεπτιδίων β-αμυλοειδούς και μπορούν να καταστρέψουν τα εγκεφαλικά κύτταρα με διάφορους τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της παρεμβολής στην επικοινωνία των κυττάρων μεταξύ τους.
Η σωστή λειτουργία των εγκεφαλικών κυττάρων εξαρτάται από την εσωτερική υποστήριξη του δικτύου τους, καθώς και τη μεταφορά των θρεπτικών ουσιών και άλλων απαραίτητων υλικών σε όλη την έκτασή τους. Το σύστημα απαιτεί φυσιολογική δομή και λειτουργία της πρωτεΐνης tau. Αν παρεμποδιστεί η λειτουργία της, παρουσιάζεται μείωση και καταστροφή των εγκεφαλικών κυττάρων.
Παράγοντες κινδύνου
Υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο να νοσήσει κάποιος από Αλτσχάιμερ. Μερικοί από αυτούς είναι:
![]()
ΗλικίαΗ ηλικία παίζει καθοριστικό ρόλο, ενώ ο κίνδυνος τείνει να αυξάνεται ολοένα και περισσότερο μετά τα 65 έτη. Το ποσοστό άνοιας διπλασιάζεται κάθε δεκαετία μετά τα 60 έτη.
![]()
ΦύλοΟι γυναίκες παρουσιάζουν συχνότερα τη νόσο, ωστόσο αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι ζουν περισσότερο και άρα, είναι πιο πιθανό να είναι μεταξύ 70-90 που εμφανίζεται πιο συχνά η ασθένεια αυτή.
![]()
Τραύμα κεφαλήςΟι άνθρωποι που έχουν χτυπήσει στο κεφάλι παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο νόσησης.
![]()
ΚληρονομικότηταΤο οικογενειακό ιστορικό παίζει ρόλο, ωστόσο όχι καθοριστικό. Η πιθανότητα κληρονομικής μεταβίβασης είναι πιο ισχυρή στις περιπτώσεις πρώιμης εμφάνισης της νόσου, δηλαδή σε ηλικία κάτω των 65 ή ακόμα και κάτω των 45 ετών.
![]()
Τρόπος ζωής και καρδιακή λειτουργίαΜελέτες έχουν δείξει ότι οι ίδιοι παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία της καρδιάς μπορεί να αυξήσουν και τον κίνδυνο για Αλτσχάιμερ. Η έλλειψη άσκησης, η παχυσαρκία, το κάπνισμα, η υπέρταση, το παθητικό κάπνισμα, η υψηλή χοληστερίνη, ο μη ελεγχόμενος διαβήτης τύπου ΙΙ και η διατροφή που είναι φτωχή σε φρούτα και λαχανικά επιτείνει το πρόβλημα.
![]()
Δια βίου μάθηση και κοινωνική δικτύωσηΜελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ δια βίου πνευματικής ανάπτυξης και κοινωνικών δραστηριοτήτων και της νόσου. Όσο πιο χαμηλό είναι το μορφωτικό επίπεδο (υπό την έννοια των πνευματικών και κοινωνικών ερεθισμάτων) τόσες περισσότερες είναι οι πιθανότητες να αναπτύξει κανείς τη νόσο Αλτσχάιμερ.
