Vaginitis
Συμπτώματα και θεραπείες για τους μύκητες του κόλπου
Written by Gynecologist - Obstetrician Καστάλντο Τζεννάρο on 25 July 2018
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι η κολπίτιδα
Η κολπίτιδα αναφέρεται σε μία φλεγμονή του κόλπου, η οποία μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να προκαλέσει ενοχλήσεις όπως τσούξιμο, φαγούρα, άτυπες εκκρίσεις κτλ. Στη βάση της είναι συνήθως μία λοίμωξη του κατώτερου γεννητικού συστήματος από μύκητες, βακτήρια, παράσιτα κτλ. Η φυσιολογική κολπική χλωρίδα προστατεύει φυσικά τον κόλπο και όταν αυτή διαταράσσεται, όπως μετά από την λήψη αντιβιοτικών, μπορεί να έχει ως συνέπεια την αυξημένη ευαισθησία στις κολπίτιδες.
Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις η κολπίτιδα προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενους μικροοργανισμούς και εκδηλώνεται μετά από ερωτική επαφή.
Τέλος, η ατροφία του κόλπου και τα μειωμένα επίπεδα οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση, αλλά και κάποιες δερματικές παθήσεις μπορούν επίσης να προκαλέσουν κολπίτιδα.
Οι πιο κοινοί τύποι κολπίτιδας είναι:
- Βακτηριακή κολπίτιδα: Η βακτηριακή κολπίτιδα είναι η πιο κοινή αιτία κολπίτιδας σε γυναίκες ηλικίας 15-44 ετών. Προκαλείται από ορισμένα βακτήρια όπως ο Αιμόφιλος του κόλπου (Gardnerella Vaginalis) αλλά και άλλου τύπου βακτήρια. Ονομάζεται και μη ειδική κολπίτιδα και συνήθως προκαλεί γκριζόλευκες εκκρίσεις, δύσοσμα υγρά και τσούξιμο.
- Μυκητιασική κολπίτιδα: προκαλείται από μύκητες της οικογένειας Candida Albicans ή πιο σπάνια non Albicans. Παρουσιάζεται συνήθως με ερεθισμό των έξω γεννητικών, φαγούρα και λευκές πηχτές εκκρίσεις.
- Τριχομονάδωση/τριχομονίαση: Οι Τριχομονάδες (Trichomonas Vaginalis) είναι ένα σεξουαλικώς μεταδιδόμενο παράσιτο και προκαλεί έντονη δυσφορία στα γεννητικά όργανα και κιτρινοπράσινες εκκρίσεις. Προκαλεί επίσης μία χαρακτηριστική τραχηλίτιδα.
- Χλαμύδια: Τα Χλαμύδια αποτελούν το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα. Η θεραπεία της χλαμυδιακής λοίμωξης είναι σχετικά απλή. Παρόλα αυτά σε ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών δεν προκαλούν συμπτώματα και σε περίπτωση που δεν αναγνωριστούν και αντιμετωπιστούν καταλλήλως, μπορούν να μεταναστεύσουν στα άνω γεννητικά όργανα (μήτρα, σάλπιγγες) και να προκαλέσουν φλεγμονή με συνέπεια τη μείωση της γονιμότητας της γυναίκας.
Παράγοντες κινδύνου
Παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης κολπίτιδας είναι:
-
![Ορμονικές αλλαγές]()
Ορμονικές αλλαγές (εγκυμοσύνη, εμμηνόπαυση)
-
![Έντονη σεξουαλική δραστηριότητα]()
Έντονη σεξουαλική δραστηριότητα
-
![Αλλαγή ερωτικών συντρόφων]()
Αλλαγή ερωτικών συντρόφων
-
![Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα]()
Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
-
![Φάρμακα]()
Φάρμακα (αντιβίωση, στεροειδή)
-
![Χρήση σπερματοκτόνου]()
Χρήση σπερματοκτόνου
-
![Μη ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης]()
Μη ελεγχόμενος σακχαρώδης διαβήτης
-
![Χρήση ακατάλληλων καθαριστικών]()
Χρήση ακατάλληλων καθαριστικών ευαίσθητης περιοχής (σπρέι, αποσμητικό κόλπου, σαπούνι)
-
![Υγρό μαγιό στο σώμα]()
Υγρό μαγιό στο σώμα για πολλή ώρα
-
![Υπερβολικά στενά ρούχα]()
Υπερβολικά στενά ρούχα
-
![Συνθετικά εσώρουχα]()
Συνθετικά εσώρουχα
Επιπλοκές: Αν και στις περισσότερες περιπτώσεις η θεραπεία της κολπίτιδας είναι απλή, όταν παραμεληθεί μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες. Μικροοργανισμοί όπως τα χλαμύδια μπορούν να μεταναστεύσουν στα άνω γεννητικά (μήτρα, σάλπιγγες) και να προκαλέσουν τη φλεγμονώδη νόσο της πυέλου (Pelvic Inflammatory Disease, PID), με αποτέλεσμα τη μείωση της γονιμότητας της γυναίκας. Επίσης, η κολπίτιδα σε γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσει αυτόματη αποβολή, πρόωρο τοκετό και ελλιποβαρές νεογνό.
Συμπτώματα και αίτια κολπίτιδας
Τα κύρια συμπτώματα της κολπίτιδας είναι:
- Άτυπα κολπικά υγρά στο χρώμα και την υφή (κίτρινα, άσπρα, γκρίζα)
- Δύσοσμα κολπικά υγρά
- Φαγούρα ή ενόχληση
- Καύσος (τσούξιμο)
- Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή
- Επώδυνη ούρηση
- Αίμα από τον κόλπο
Διάγνωση κολπίτιδας
Για την διάγνωση της κολπίτιδας είναι απαραίτητη η κλινική εξέταση από τον γυναικολόγο. Αφού γίνει λήψη του λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, ακολουθεί γυναικολογική εξέταση και καλλιέργεια κολπικού υγρού. Η διάρκεια της εξέτασης δεν ξεπερνά τα 15-20 λεπτά, ενώ δεν απαιτείται κάποια ειδική προετοιμασία για την εξέταση.
Να σημειωθεί ότι είναι καλό η γυναίκα να επισκέπτεται τακτικά τον γυναικολόγο της, καθώς, όπως προαναφέρθηκε σε ορισμένες περιπτώσεις, μία κολπίτιδα μπορεί να περάσει απαρατήρητη και να μην αντιμετωπιστεί, με αποτέλεσμα να έχει σοβαρές συνέπειες.
Θεραπεία κολπίτιδας
Η θεραπεία της κολπίτιδας στοχεύει στην φαρμακευτική αντιμετώπιση του αιτιολογικού παράγοντα και στην αποκατάσταση της φυσιολογικής κολπικής χλωρίδας.
Η διάρκεια και το είδος της αγωγής εξαρτώνται από την αιτιολογία και κυμαίνονται από 3 μέρες έως και 1-2 εβδομάδες. Η κολπίτιδα μπορεί να προκληθεί από μία πληθώρα μικροοργανισμών, οπότε η γυναίκα πρέπει πάντα να λαμβάνει στοχευμένη θεραπεία. Ένα κολπικό υπόθετο ή μία κολπική κρέμα μπορεί να είναι απολύτως ανώφελη εάν ο μικροοργανισμός στον οποίο απευθύνεται δεν είναι ευαίσθητος στο συγκεκριμένο σκεύασμα.
Επίσης, η ενόχληση μπορεί να οφείλεται απλά σε κάποια δερματίτιδα, σε κάποια αλλεργία, στην ατροφία του κόλπου κτλ. Γι’ αυτό, σε κάθε περίπτωση η διάγνωση πρέπει να γίνεται από τον γυναικολόγο και να ακολουθεί η ανάλογη θεραπεία.
Σε κάποιες περιπτώσεις (χλαμύδια, μυκόπλασμα, ουρεόπλασμα) είναι απαραίτητη η επανεξέταση της γυναίκας λόγω της έμφυτης ανθεκτικότητας ορισμένων μικροοργανισμών. Για απλές κολπίτιδες (μύκητες, βακτηριακή κολπίτιδα) συνήθως δεν απαιτείται επανεξέταση. Επίσης, σε ορισμένες περιπτώσεις συνιστάται η θεραπεία και του ερωτικού συντρόφου.
Πρόληψη της κολπίτιδας
Η πρόληψη της κολπίτιδας είναι εξίσου σημαντική όσο και η θεραπεία. Ξεκινάει από την τήρηση των κανόνων καλής υγιεινής και την αποφυγή των παραγόντων κινδύνου. Κάποιες χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη της κολπίτιδας είναι:
- Καλή σωματική υγιεινή
- Χρήση προφυλακτικού
- Χρήση άνετου ρουχισμού που να επιτρέπει την απομάκρυνση της υπερβολικής υγρασίας, κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες (βαμβακερά εσώρουχα, άνετα ρούχα κτλ.)
- Αλλαγή του βρεγμένου μαγιό
- Χρήση καθαρής προσωπικής πετσέτας στην παραλία
- Χρήση προβιοτικών κατά τη διάρκεια λήψης αντιβίωσης
- Χρήση κατάλληλων καθαριστικών για την ευαίσθητη περιοχή
Οι γυναίκες που υποφέρουν από συχνές κολπίτιδες μπορούν να συμβουλευτούν το γυναικολόγο τους, ο οποίος θα τις βοηθήσει να εντοπίσουν τους παράγοντες κινδύνου και να τους δώσει συμβουλές για την αποφυγή περαιτέρω επεισοδίων.
Κόστος θεραπείας κολπίτιδας
Το κόστος της θεραπείας της κολπίτιδας συνήθως είναι περιορισμένο. Επίσης, τα περισσότερα σκευάσματα είναι συνταγογραφούμενα και αποζημιώνονται σε μεγάλο ποσοστό από το εκάστοτε ασφαλιστικό ταμείο.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για την κολπίτιδα
Ναι σε ένα ποσοστό περίπου 15-30% μπορεί να επανεμφανιστεί μέσα σε διάστημα 3 μηνών, ιδίως αν επιμένουν οι παράγοντες κινδύνου. Θα χρειαστεί να επικοινωνήσετε με το γιατρό σας για να λάβετε την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή και συμβουλές για την αποφυγή περαιτέρω υποτροπών.
Σύμφωνα με τις έως τώρα μελέτες, στην περίπτωση βακτηριακής κολπίτιδας ή μυκητίασης δεν συνιστάται η αγωγή του συντρόφου, καθώς οι παραπάνω μικροοργανισμοί δεν θεωρουνται αμιγώς σεξουαλικά μεταδιδόμενοι. Συνιστάται η αγωγή του συντρόφου όταν αυτός παρουσιάζει συμπτώματα ή αν η κολπίτιδα υποτροπιάζει συχνά.
Για άλλες αιτίες κολπίτιδας όπως τα χλαμύδια, το μυκόπλασμα/ουρεόπλασμα, την γονόρροια, τις τριχομονάδες κτλ. συνιστάται η συστηματική θεραπεία και του συντρόφου.
Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά την διάρκεια του κύκλου αλλάζουν και το pH του κόλπου και με αυτό αλλάζει και η σύσταση της κολπικής χλωρίδας. Γι' αυτόν τον λόγο π.χ. οι μυκητιάσεις τείνουν να εμφανίζονται συχνότερα λίγο πριν την περίοδο. Πολλές φορές η ενόχληση αποδρομεί με την έναρξη της περιόδου, αλλά δεν είναι ξεκάθαρο αν αυτό οφείλεται στην "καθαρτική" δράση της περιόδου ή στην αποκατάσταση της ορμονικής επίδρασης.
Για ορισμένα είδη κολπίτιδας όπως μία απλή μυκητίαση μπορεί να αρκούν κάποιες κολπικές πλύσεις ή καποια σκευάσματα που ρυθμίζουν το pH και αποκαθιστούν την χλωρίδα του κόλπου. Τα παραπάνω μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για την πρόληψη υποτροπών. Σε άλλες περιπτώσεις είναι απαραίτητη η φαρμακευτική αγωγή είτε συστημικά είτε τοπικά προς αποφυγή σοβαρών επιπλοκών.
Ο κόλπος και το ουροποιητικό σύστημα, παρότι συνορεύουν ανατομικά, είναι δύο εντελώς διαφορετικά συστήματα οργάνων. Θα χρειαστεί οπότε η ταυτόχρονη θεραπεία και των δύο.
Σε περίπτωση συστημικής αγωγής δεν χρειάζεται καμία αλλαγή στο φαρμακευτικό σχήμα. Σε περίπτωση ενδοκολπικής θεραπείας, αυτή μπορεί να συνεχιστεί κατά την διάρκεια της περιόδου ή να διακοπεί και να συνεχιστεί μετά την περίοδο.