Retinal detachment
Αίτια, Επιπλοκές και Θεραπείες
Written by Ophthalmologist Trihonas Georgios on 20 April 2022
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
Η αποκόλληση αμφιβληστροειδούς είναι μια επείγουσα ιατρική κατάσταση κατά την οποία ο αμφιβληστροειδής χιτώνας ξεκολλά από τη φυσιολογική του θέση αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο άμεσης και μόνιμης απώλειας της όρασης στο πάσχον μάτι.
Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι ο ιστός εκείνος που λαμβάνει τα οπτικά ερεθίσματα και τα στέλνει στη συνέχεια στον εγκέφαλο για να μπορέσει να δημιουργήσει εικόνες1. Αν η αποκόλληση δεν θεραπευτεί άμεσα, ενέχει υψηλός κίνδυνος μη αναστρέψιμης απώλειας όρασης. Γι’ αυτό πρέπει ο ασθενής να απευθυνθεί αμέσως μόλις νιώσει συμπτώματα στο γιατρό. Τα ύποπτα συμπτώματα είναι οι ξαφνικές λάμψεις και τα “μυγάκια” που κάνουν τα μάτια.
Η νόσος εκδηλώνεται συχνότερα σε ηλικίες άνω των 60 ετών, ενώ μελέτες δείχνουν ότι παρουσιάζει αυξημένη συχνότητα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, χωρίς όμως να είναι γνωστή και αποδεδειγμένη η αιτία που συμβαίνει αυτό.
Ποια είναι τα αίτια της αποκόλλησης
Υπάρχουν πολλές αιτίες στις οποίες οφείλεται μια αποκόλληση αμφιβληστροειδούς(1).
Οι πιο συνηθισμένες είναι η γήρανση και ένας τραυματισμός στο μάτι. Υπάρχουν τρία είδη αποκόλλησης(2) και αναλόγως του είδους της εξηγούν πού ακριβώς οφείλεται η αποκόλληση και πώς συνέβη.
Ρηγματογενής: Είναι η πιο συχνή μορφή. Είναι απόρροια ρήξης του αμφιβληστροειδούς συνήθως λόγω ηλικίας, αλλά και λόγω τραυματισμού, υψηλής μυωπίας ή χειρουργικής επέμβασης στα μάτια. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι παρουσιάζεται αποκόλληση του υαλοειδούς τζελ του βολβού των ματιών από τον αμφιβληστροειδή.
Ελκτική: Αυτός ο τύπος συμβαίνει συνήθως σε ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη, καθώς ο διαβήτης καταστρέφει τα αιμοφόρα αγγεία στο πίσω μέρος του ματιού και έτσι, είναι δυνατό ο ουλώδης ιστός να τραβήξει τον αμφιβληστροειδή.
Εξιδρωτική: Αυτός ο τύπος συμβαίνει όταν συσσωρεύεται υγρό πίσω από τον αμφιβληστροειδή χιτώνα, αλλά δεν υπάρχει διέξοδος για το υγρό αυτό και έτσι, σπρώχνει τον χιτώνα μακριά από τον ιστό που βρίσκεται πίσω του. Συνήθως είναι απόρροια φλεγμονής στο μάτι, νεοπλασίας ή εκφύλισης της ωχράς κηλίδας.
Γενικά οι παράγοντες κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο της αποκόλλησης είναι το οικογενειακό ιστορικό, το ατομικό ιστορικό αποκόλλησης, η ηλικία, η αυξημένη μυωπία, η προηγούμενη εγχείρηση καταρράκτη, κάποιος τραυματισμός στο μάτι, παθήσεις όπως η αμφιβληστροειδίτιδα, ραγοειδίτιδα κ.ά.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αποκόλλησης
Τα συμπτώματα είναι συνήθως αιφνίδια και δεν πρέπει να αγνοούνται. Είναι πραγματικά πολύ σημαντικό να απευθυνθεί ΑΜΕΣΩΣ κάποιος στον οφθαλμίατρο αν τα παρουσιάσει, ώστε να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες να διατηρήσει την όρασή του.
Τα κύρια συμπτώματα είναι(2):
-
Οι λάμψεις στα μάτια (νύχτα-μέρα)
-
Τα μυγάκια (ίσως αρχίσουν με την ώρα να αυξάνονται σε μέγεθος και αριθμό)
-
Η θολή όραση
-
Η απώλεια περιφερικής όρασης
-
Η όραση μετατρέπεται σε μια μαύρη κουρτίνα στο οπτικό πεδίο
Φωτογραφίες αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς
Πώς γίνεται η διάγνωση της αποκόλλησης
Η διάγνωση γίνεται με κλινική εξέταση από τον αρμόδιο γιατρό που είναι οφθαλμίατρος. Αρχικώς, ο γιατρός θα βάλει οφθαλμικές σταγόνες που διευρύνουν τις κόρες των ματιών. Στη συνέχεια, με τα ειδικά εργαλεία ελέγχει σε βάθος το μάτι και πιο συγκεκριμένα, αν ο αμφιβληστροειδής έχει αποκολληθεί ή έχει υποστεί οποιαδήποτε βλάβη.
Είναι πιθανό να χρειαστεί και υπέρηχος ματιού αν δεν είναι εμφανής η κλινική εικόνα του αμφιβληστροειδούς.
Ο γιατρός θα εξετάσει και τα δύο μάτια, ακόμη κι αν νιώθεις συμπτώματα μόνο στο ένα. Είναι πιθανό να ζητηθεί επανεξέταση μετά από μερικές εβδομάδες ή σε περίπτωση που νιώσεις εκ νέου συμπτώματα.
Κόστος θεραπείας αποκόλλησης
Το κόστος της θεραπείας εξαρτάται από τον ειδικό που θα επιλέξεις καθώς και την κλινική. Το μέσο κόστος κάθε επέμβασης κυμαίνεται περίπου από 2000- 4000 ευρώ ιδιωτικά, χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
Average cost and price range
Average service cost
Doctor.from
doctors
Price range for all areas
Θεραπεία και αντιμετώπιση αποκόλλησης
Η θεραπεία της αποκόλλησης αμφιβληστροειδούς πρέπει να είναι άμεση, ώστε να αποφευχθούν οι επιπλοκές. Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας γίνεται αναλόγως της ηλικίας του ασθενούς, του είδους και της θέσης της αποκόλλησης(2),(3).
Υπάρχουν τρεις τρόποι θεραπείας: η υαλοειδεκτομή ή βιτρεκτομή, η τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος και η πνευματική ρετινοπηξία με τοποθέτηση φυσαλίδας αερίου μέσα στο μάτι.
Υαλοειδεκτομή ή βιτρεκτομή: Σε αυτή την επέμβαση ο χειρουργός αφαιρεί το υαλοειδές μαζί με τον ιστό που περιβάλλει τον αμφιβληστροειδή. Στη συνέχεια, αέρας ή λάδι σιλικόνης εγχέεται στο σημείο για να επανέλθει στη φυσιολογική του θέση ο αμφιβληστροειδής. Η υαλοειδεκτομή μπορεί να συνδυαστεί και με την τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος.
Τοποθέτηση σκληρικού μοσχεύματος: Σε αυτή τη μέθοδο ο χειρουργός τοποθετεί ένα κομμάτι σιλικόνης στο λευκό μέρος του ματιού πάνω από την πάσχουσα περιοχή. ‘Ετσι, ανοίγει το τοίχωμα του ματιού και αποδυναμώνεται η έλξη του υαλοειδούς στον αμφιβληστροειδή.
Πνευματική ρετινοπηξία: Σε αυτή την επέμβαση ο χειρουργός εγχέει αέρα ή αέριο στο κέντρο του ματιού. Αν τοποθετηθεί σωστά, η φυσαλίδα σπρώχνει το σημείο του αμφιβληστροειδούς που έχει υποστεί βλάβη και αποκόπτει τη ροή υγρού στο πίσω μέρος του αμφιβληστροειδούς. Ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της κρυοπηξίας ή Argon laser φωτοπηξία για την αποκατάσταση της ρωγμής του αμφιβληστροειδούς. Στη συνέχεια, το υγρό που είχε συγκεντρωθεί πίσω από τον αμφιβληστροειδή απορροφάται από μόνο του και ο αμφιβληστροειδής μπορεί να προσκολληθεί ξανά στο τοίχωμα του ματιού.
Οι επεμβάσεις γίνονται με τοπική ή γενική αναισθησία και διαρκούν περίπου 1 ώρα. Το ποσοστό επιτυχίας των επεμβάσεων κυμαίνεται από 90-97% με εφαρμογή μίας ή δύο επεμβάσεων αντίστοιχα.
Μετά την επέμβαση ο γιατρός χορηγεί οφθαλμικές σταγόνες και δίνει οδηγίες στον ασθενή για το πώς πρέπει να στέκεται το κεφάλι του. Είναι πιθανή η χορήγηση αναλγητικών φαρμάκων για λίγες μέρες.
Επιπλοκές αποκόλλησης
Οι επιπλοκές(1) που έχουν αναφερθεί δεν είναι συχνές και περιλαμβάνουν πτώση βλεφάρου, αδυναμία όρασης για λίγες εβδομάδες, εμφάνιση καταρράκτη (ίσως η συχνότερη επιπλοκή, που όμως διορθώνεται με επέμβαση). Επίσης, αναφέρονται και η αιμορραγία και η ενδοφθάλμια λοίμωξη.
Πρόληψη αποκόλλησης
Δεν υπάρχει κάποιος σαφής και ασφαλής τρόπος πρόληψης, ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψιν τα αίτια μπορεί κανείς να προλάβει την αποκόλληση. Δηλαδή επί εμφανίσεως συμπτωμάτων θα πρέπει να απευθυνθεί πολύ γρήγορα στο γιατρό για να λάβει θεραπεία. Επίσης, τα πρόωρα μωρά πρέπει να εξετάζονται με βυθοσκόπηση, καθώς και όλοι οι ασθενείς που παρουσιάζουν μυωπία άνω των 15 βαθμών. Το ίδιο τακτικοί με το προληπτικό ραντεβού τους στον οφθαλμίατρο πρέπει να είναι οι διαβητικοί ασθενείς και όσοι έχουν κάνει εγχείρηση καταρράκτη ή γλαυκώματος.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για την αποκόλληση αμφιβληστροειδούς
Όχι, δεν γίνεται να θεραπευτεί από μόνη της. Χρειάζεται πάντα θεραπεία και μάλιστα άμεσα για να σωθεί η όραση του ασθενούς.
Ναι, υπάρχουν φαρμακευτικές αγωγές που αυξάνουν τον κίνδυνο όπως τα φάρμακα για τη θεραπεία του γλαυκώματος (πιλοκαρπίνη). Επίσης, κάποια νεότερα χημικοθεραπευτικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στην ανοσοθεραπεία του καρκίνου μπορούν να προκαλέσουν ορώδη αποκόλληση αμφιβληστροειδούς (check-point inhibitors).
Ναι, υπάρχουν χειρουργεία στο μάτι που δύνανται να αυξήσουν τον κίνδυνο αποκόλλησης όπως η επέμβαση για τον καταρράκτη, για το γλαύκωμα και οι εγχειρήσεις αμφιβληστροειδούς. Ο κίνδυνος υπάρχει τόσο διεγχειρητικά όσο και μετεγχειρητικά.
Οι ηλικιωμένοι άνω των 60 ετών, τα πρόωρα μωρά, τα άτομα με βαθμό μυωπίας άνω των 15 βαθμών, όσοι έχουν τραυματιστεί πολύ στα μάτια, όσοι έχουν κάνει εγχείρηση καταρράκτη ή για γλαύκωμα, όσοι έχουν άφακα μάτια, οι διαβητικοί ασθενείς, οι πάσχοντες από σύνδρομο Stickler και άλλα σύνδρομα.
Η επέμβαση είναι ασφαλής και επιβεβλημένη όταν υπάρχουν συμπτώματα και γίνει η διάγνωση. Το ποσοστό επιτυχίας ξεπερνά το 90%.