Flu vaccine
Ποιοι πρέπει να το κάνουν και πότε
Written by Pulmonologist - Tuberculosis specialist Αναστασάκο Βασίλη, Internist Παπαευαγγέλου Βασιλική and Internist Dr Σκούτα Δημήτριο on 21 October 2020
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Αντιγριπικό εμβόλιο και πρόληψη
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία και δεν υπάρχει αποτελεσματικότερη πρόληψη από τον εμβολιασμό. Δεν είναι τυχαίο ότι ασθένειες που στο παρελθόν σκότωναν εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο, πλέον έχουν εξαφανιστεί λόγω της ανοσίας αγέλης που δημιουργεί ο εμβολιασμός.
Το αντιγριπικό εμβόλιο χρειάζεται να επαναλαμβάνεται κάθε χρόνο κατά την περίοδο της έξαρσης της γρίπης, καθώς μεταλλάσσεται σε διαφορετικούς υπο-ορότυπους. Η ευρεία χορήγησή του έχει καταφέρει να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από επιπλοκές της γρίπης σε ανθρώπους με υποκείμενα νοσήματα. Κατά τη χρονική περίοδο 2018-2019, οι θάνατοι λόγω γρίπης που σημειώθηκαν ήταν 154, ενώ σε ΜΕΘ νοσηλεύτηκαν 374 άτομα, σύμφωνα με την Ετήσια Έκθεση του ΕΟΔΥ για τη γρίπη. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η πλειοψηφία των ασθενών με εργαστηριακά επιβεβαιωμένη γρίπη που κατέληξαν ή χρειάστηκαν νοσηλεία σε ΜΕΘ δεν είχαν κάνει το εμβόλιο για τη γρίπη, παρόλο που ανήκαν σε ευπαθείς ομάδες. Η αποτελεσματικότητα του εμβολίου στην πρόληψη της νοσηλείας λόγω γρίπης ήταν 42%, που σημαίνει ότι ο κίνδυνος να νοσηλευτεί ένας ασθενής λόγω γρίπης μειώθηκε στο μισό κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Το εμβόλιο για τη γρίπη καλύπτει για μία μία περίοδο έως 6 μηνών. Γι’ αυτό συνιστάται να πραγματοποιείται από τον Οκτώβριο ώστε να παρέχει κάλυψη μέχρι και το Μάρτιο, την περίοδο δηλαδή που παρατηρείται η μεγαλύτερη έξαρση της γρίπης.
Παράλληλα με τον εμβολιασμό, θα πρέπει να τηρηθούν και ατομικά μέτρα προστασίας και πρόληψης, τα οποία είναι όμοια με εκείνα που ισχύουν για τον κορωνοϊό.
“Με την έναρξη των συμπτωμάτων θα πρέπει να απευθυνόμαστε κατευθείαν στο γιατρό, διότι έτσι κερδίζεται πολύτιμος χρόνος ως προς τη διάγνωση. Η γρίπη έχει έντονα συμπτώματα από το πρώτο 48ωρο και αντιμετωπίζεται με ειδικό αντιικό φάρμακο.”
Ποιοι μπορούν να κάνουν εμβόλιο για τη γρίπη;
Το εμβόλιο για τη γρίπη συνιστάται να χορηγείται σε όλους τους ηλικιωμένους άνω των 60 ετών. Επίσης, θα πρέπει να το κάνουν ανεξαρτήτου ηλικίας και οι ενήλικες και τα παιδιά με χρόνια νοσήματα. Τέτοια θεωρούνται ο αρρύθμιστος σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία, το σύνδρομο Down, οι καρδιαγγειακές νόσοι, η ΧΑΠ, το άσθμα, η αναιμία, οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς, οι μεταμοσχευμένοι ασθενείς, οι πάσχοντες από νευρολογικά νοσήματα, χρόνια νεφροπάθεια, ηπατοπάθειες.
Επίσης, συνιστάται να γίνεται σε όλες τις γυναίκες που διανύουν περίοδο εγκυμοσύνης και θηλασμού, σε φροντιστές ηλικιωμένων/ ανοσοκατεσταλμένων ατόμων ή παιδιών κάτω των 6 μηνών, άτομα που ζουν σε κλειστές δομές, φοιτητές, άστεγοι, ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
“Οι ευπαθείς ομάδες πρέπει απαραιτήτως να εμβολιάζονται κάθε χρόνο.”
Το αντιγριπικό μπορεί να χορηγηθεί σε βρέφη από 6 μηνών και άνω (αν πρόκειται για το τριπλό αδρανοποιημένο) και σε παιδιά άνω των 2 ετών (αν πρόκειται για το εμβόλιο που περιέχει τον ζώντα εξασθενημένο ιό).
Ποιοι δεν μπορούν να κάνουν το εμβόλιο;
Το εμβόλιο δεν μπορούν να το κάνουν όσοι αντιμετωπίζουν κάποια ενεργή λοίμωξη ή παρουσιάζουν αλλεργία σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου. Ισχύει δηλαδή ό,τι και για τα υπόλοιπα εμβόλια που προτείνονται σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών. Όταν παρέλθει η λοίμωξη από τον οργανισμό του ασθενούς, τότε θα είναι σε θέση να εμβολιαστεί κανονικά για τη γρίπη.
Πότε μπορώ να κάνω το εμβόλιο για τη γρίπη;
Το εμβόλιο για τη γρίπη ξεκινά να χορηγείται από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Οκτωβρίου. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση έχει ξεκινήσει ήδη από τις 28 Σεπτεμβρίου και συνεχίζεται. Φέτος, η συνταγογράφηση μπορεί να γίνει μόνο ηλεκτρονικά.
Το εμβόλιο πρέπει να χορηγείται πριν την έναρξη της συνήθους έξαρσης της γρίπης, καθώς από τη στιγμή που εφαρμόζεται απαιτούνται περίπου 2 εβδομάδες για να υπάρξει ανοσιακή απάντηση του οργανισμού, να λειτουργήσει δηλαδή ο οργανισμός αντιδρώντας με την παραγωγή αντισωμάτων. Μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου συνιστάται να έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων. Παρόλα αυτά, οι ασθενείς μπορούν να εμβολιαστούν καθ’ όλη την περίοδο της γρίπης, αν δεν προλάβουν εγκαίρως.
Πρέπει να κάνω τεστ για τον κορωνοϊό πριν τον εμβολιασμό για τη γρίπη;
Όχι, δεν απαιτείται να γίνει τεστ. Ωστόσο, θα πρέπει να είσαι εντελώς ασυμπτωματικός, δηλαδή να μην υπάρχουν καθόλου σημάδια λοίμωξης στον οργανισμό (π.χ. βήχας, καταρροή, πυρετός, μπούκωμα κτλ) όταν θα πας να κάνεις το εμβόλιο.
Θα χρειαστεί να πληρώσω κάτι;
Όχι, η συμμετοχή είναι μηδενική και απαιτείται σε κάθε περίπτωση ηλεκτρονική συνταγογράφηση.
Ποιοι γιατροί μπορούν να συνταγογραφήσουν το εμβόλιο της γρίπης;
Το εμβόλιο της γρίπης φέτος συνταγογραφείται μόνο ηλεκτρονικά. Οι ειδικότητες που μπορούν να συνταγογραφήσουν το εμβόλιο είναι οι παθολόγοι, οι γενικοί/ οικογενειακοί γιατροί, οι παιδίατροι και οι πνευμονολόγοι.
Πόσο κοστίζει το εμβόλιο αν το πάρω κατευθείαν από το φαρμακείο χωρίς συνταγογράφηση;
Το εμβόλιο για τη γρίπη δεν χορηγείται χωρίς συνταγογράφηση φέτος. Όποιος θέλει να το κάνει θα πρέπει υποχρεωτικά να απευθυνθεί σε γιατρό των παραπάνω ειδικοτήτων για να λάβει συνταγογράφηση.
Το εμβόλιο παρέχει 100% προστασία από τη γρίπη; Δηλαδή δεν θα νοσήσω;
Το εμβόλιο προστατεύει από τα συγκεκριμένα στελέχη του ιού που περιέχει και που είναι εγκεκριμένα για την τρέχουσα χρονιά, σύμφωνα με τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ο εμβολιασμός για τη γρίπη δε σημαίνει ότι κάποιος δεν μπορεί να κολλήσει τη νόσο. Ο σκοπός του έγκειται στη μείωση της πιθανότητας επιπλοκών από τη νόσο, δηλαδή περιορίζει τον κίνδυνο κάποιος να χρειαστεί νοσηλεία εξαιτίας της γρίπης ή ακόμη περισσότερο να καταλήξει από επιπλοκές της. Αυξάνονται εν ολίγοις οι πιθανότητες επιβίωσης σε περίπτωση βαριάς λοίμωξης.
Ειδικά φέτος, δεδομένου ότι θα υπάρχουν πολλοί ασθενείς στο νοσοκομείο που θα νοσηλεύονται με COVID-19, κρίνεται ακόμη πιο απαραίτητος ο εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων, διότι μειώνεται ο κίνδυνος τόσο της συννοσηρότητας όσο και της μετάδοσης του COVID-19 σε ασθενείς που θα εισαχθούν στο νοσοκομείο λόγω γρίπης.
“Το μοναδικό όπλο απέναντι στη γρίπη είναι το εμβόλιο.”
Θα πρέπει να κάνω και το εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο;
Οι ευπαθείς ομάδες συνιστάται να κάνουν και εμβόλιο για τον πνευμονιόκοκκο. Αυτό αφορά ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς. Απαγορεύεται η χορήγησή του σε εγκύους. Για τον πνευμονιόκοκκο διατίθενται 2 εμβόλια που εφαρμόζονται αναλόγως του ιστορικού και της ηλικίας του ασθενούς. Συμβουλεύσου το γιατρό σου.