Cataract surgery
Εγχείρηση αντιμετώπισης και μετεγχειρητικές οδηγίες
Written by Ophthalmologist Κατσουράκη Γεώργιο and Ophthalmologist Κάλτσο Κωνσταντίνο on 15 October 2019
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι ο καταρράκτης
Ο καταρράκτης είναι μία οφθαλμική πάθηση που εμφανίζεται σε ηλικιωμένους ανθρώπους (άνω των 60 ετών). Πρόκειται για μία θόλωση του φακού του ματιού που προκαλεί μείωση της όρασης. Ο ασθενής δυσκολεύεται να διαβάσει, να οδηγήσει ή ακόμη και να ξεχωρίσει τις εκφράσεις του προσώπου του άλλου. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ο καταρράκτης εμφανίζεται και σε νεαρή ηλικία (π.χ. μετά από λήψη πολλής ποσότητας κορτιζόνης). Στις περισσότερες περιπτώσεις η ασθένεια εξελίσσεται σταδιακά.
Ο συγγενής καταρράκτης μπορεί να εμφανιστεί στη νεογνική ηλικία αν η μητέρα κολλήσει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ερυθρά, ωστόσο είναι σπάνιες οι περιπτώσεις λόγω της εμβολιαστικής κάλυψης από τον ιό.
Ακου το podcast
Αίτια και συμπτώματα καταρράκτη
Ο καταρράκτης οφείλεται συνήθως σε φθορά του φακού του ματιού. Η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που καταγράφονται με καταρράκτη και αγγίζει το 95% είναι άνω των 60 ετών. Άλλη μια αιτία πρόκλησης είναι η χρόνια λήψη κορτιζόνης, ενώ και ο τραυματισμός στην περιοχή του ματιού μπορεί να οδηγήσει σε αυτή την πάθηση. Αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξει ένας ασθενής καταρράκτη έχει όταν πάσχει από διαβήτη, υπέρταση, όταν εκτίθεται πολύ στον ήλιο, καπνίζει, είναι παχύσαρκος, έχει προηγούμενο τραύμα ή εγχείρηση στο μάτι, κάνει κατάχρηση αλκοόλ ή λαμβάνει για μεγάλο χρονικό διάστημα κορτικοστεροειδή.
Τα συμπτώματα του καταρράκτη δεν ξεκινούν αιφνίδια. Η θόλωση του ματιού επέρχεται σταδιακά. Μεταξύ άλλων στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται:
- Θολή όραση
- Δυσκολία στη νυχτερινή όραση
- Φωτοευαισθησία
- Ανάγκη έντονη φωτισμού κατά το διάβασμα
- Συχνή αλλαγή στα γυαλιά οράσεως (λόγω βαθμού)
- Ξεθώριασμα στα χρώματα
- Διπλωπία
Διάγνωση και εξετάσεις
Η διάγνωση του καταρράκτη γίνεται με απλή οφθαλμολογική εξέταση. Ο οφθαλμίατρος εντοπίζει τη θόλωση του φακού του ματιού μέσω της κλινικής εξέτασης. Μετά την αρχική διάγνωση θα πρέπει να γίνει ένας πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, με οπτική τομογραφία συνοχής (OCT), βυθοσκόπηση και μέτρηση της πίεσης του ματιού.
Με τη διαδικασία της βιομετρίας αποφασίζεται το είδος του φακού που πρέπει να εφαρμοστεί αν χρειαστεί να γίνει επέμβαση.
Θεραπεία καταρράκτη
Όταν πια τα γυαλιά οράσεως που χρησιμοποιείς δεν σε βοηθούν να βλέπεις καλά και δυσκολεύουν την ποιότητα της καθημερινότητάς σου, τότε μάλλον θα πρέπει να σκεφτείς την εγχείρηση καταρράκτη. Δεν έχει σημασία για την αποτελεσματικότητα της επέμβασης το πότε θα αποφασίσεις να την κάνεις. Η απόφαση είναι του εκάστοτε ασθενούς και εξαρτάται από το πόσο άμεση ανάγκη έχει την καλή του όραση π.χ. για τη δουλειά του, αλλά και κατά πόσο η ασθένεια καθιστά δύσκολες τις καθημερινές του δραστηριότητες.
Με την εγχείρηση καταρράκτη η κατάσταση είναι εντελώς αναστρέψιμη, εφόσον δεν συνυπάρχει και κάποια άλλη πάθηση στα μάτια όπως για παράδειγμα βλάβη στην ωχρά κηλίδα.
Η επέμβαση περιλαμβάνει την αφαίρεση του θολού φακού και την αντικατάστασή του με άλλο τεχνητό φακό. Η διαδικασία της αφαίρεσης του φακού λέγεται φακοθρυψία και πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία με τη χρήση ειδικών σταγόνων.
Πώς γίνεται η εγχείρηση καταρράκτη
Η εγχείρηση καταρράκτη πραγματοποιείται με φακοθρυψία, με τη χρήση υπερήχων. Ο γιατρός με ένα ειδικό εργαλείο θρυμματίζει το φακό, ο οποίος έχει θολώσει και έχει καταρράκτη και στη συνέχεια, βάζει έναν νέο τεχνητό φακό στη θέση του. Οι φακοί που εφαρμόζονται είναι διαφορετικού τύπου και επιλέγονται βάσει του αν ο ασθενής θέλει να απαλλαγεί από τα μακρινά ή τα κοντινά γυαλιά ή και από τα δύο. Πλέον, η επέμβαση καταρράκτη αφορά όχι μόνο την αποκατάσταση της όρασης του ασθενούς, αλλά μπορεί να είναι και η μέθοδος απαλλαγής κάποιου ατόμου από τα γυαλιά (μακρινά, κοντινά ή και τα δύο αναλόγως με τον τύπο του ενδοφακού που θα χρησιμοποιηθεί), επομένως μπορεί να γίνει σε ένα άτομο ακόμη κι αν δεν υπάρχει καταρράκτης.
“Δεν υπάρχει περιορισμός ως προς την εποχή που θα μπορούσε να κάνει κάποιος την επέμβαση καταρράκτη, καθώς η μετεγχειρητική περίοδος είναι πολύ μικρή, το ίδιο και η φροντίδα που απαιτείται. Συνιστάται για ορισμένες μέρες καλή καθαριότητα του οφθαλμού και αποφυγή έντονης σωματικής εργασίας.”
Κόστος επέμβασης
Το κόστος της επέμβασης εξαρτάται από την επιλογή του φακού και τις συνυπάρχουσες παθήσεις στα μάτια. Κυμαίνεται περίπου από 800-1.500€. Αν ο ασθενής θέλει με τον ίδιο φακό να διορθώσει και προβλήματα όπως ο αστιγματισμός, η πρεσβυωπία και η μυωπία το κόστος ανεβαίνει αρκετά (από 150-700 ευρώ ιδιωτικά για το κάθε μάτι). Ο ΕΟΠΥΥ καλύπτει ένα ποσοστό της εγχείρησης καταρράκτη με απλό μονοεστιακό φακό. Αν ο ασθενής επιλέξει πολυεστιακό φακό δεν υπάρχει κάλυψη από τον ΕΟΠΥΥ και οι τιμές αυξάνονται κατά 500-700€ για το κάθε μάτι αναλόγως των συνυπαρχουσών παθήσεων.
Αν ο ασθενής έχει ιδιωτική ασφάλεια, η κάλυψη εξαρτάται από το εκάστοτε πρόγραμμα και θα πρέπει να ενημερωθείς από την ασφαλιστική σου εταιρεία κατά περίπτωση.
Average cost and price range
Average service cost
Doctor.from
doctors
Price range for all areas
Πότε χρειάζεται επέμβαση ένας ασθενής;
Εξαρτάται από τον κάθε ασθενή και τις ανάγκες του. Αν πρόκειται για κάποιον εργαζόμενο ο οποίος χρειάζεται να βλέπει καλά, η επέμβαση συνήθως επιλέγεται να γίνει άμεσα ώστε να αποκατασταθεί η όρασή του και να μην επηρεαστεί η καθημερινότητά του.
Άλλοι ασθενείς μπορεί να επιλέξουν να κάνουν την εγχείρηση αργότερα, όταν πια το πρόβλημα θα είναι έντονο και θα τους εμποδίζει σημαντικά στις δραστηριότητές τους. Πρακτικά, δεν έχει πολλή σημασία ο χρόνος της επέμβασης για την έκβασή της. Είναι στην ευχέρεια του εκάστοτε ασθενούς να επιλέξει τη στιγμή που τον βολεύει.
Αποθεραπεία/χρόνος ανάρρωσης
Ο ασθενής λίγες ώρες μετά το χειρουργείο ανακτά και πάλι την όρασή του. Αμέσως μόλις υποχωρήσει η επίδραση των σταγόνων που έχουν τοποθετηθεί στο μάτι, μπορεί να δει καθαρά και σωστά.
Μετεγχειρητικές συμβουλές - Τι να προσέξεις μετά την επέμβαση
Η επέμβαση είναι ανώδυνη και αναίμακτη. Ωστόσο, για 3-4 μέρες καλό θα ήταν να προσέξεις κάποιες κινήσεις σου, ώστε να μειώσεις το χρόνο αποθεραπείας ή την πιθανότητα επιπλοκών. Συνιστάται να μη σηκώνεις βάρος 3-4 μέρες και να μην σφίγγεσαι, ενώ ο γιατρός θα σου χορηγήσει και ειδικές σταγόνες που θα πρέπει να βάζεις σε καθημερινή βάση για 15-20 μέρες. Επειδή η τομή είναι πολύ μικρή (2,5 mm) και δε χρειάζεται ράμματα, ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει να ζει όπως πριν.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για την καταρράκτη
Δεν σχετίζονται αυτά τα δύο μεταξύ τους. Ίσως σε κάποιες περιπτώσεις, ο καταρράκτης αυξήσει την πίεση στα μάτια, ωστόσο είναι πλήρως ιάσιμο. Το γλαύκωμα είναι η ασθένεια των ματιών που σχετίζεται με την αύξηση της πίεσης στα μάτια, όχι ο καταρράκτης.
Σπανίως μπορεί να αναφερθούν και επιπλοκές από την επέμβαση. Αυτές που έχουν αναφερθεί είναι η αποκόλληση και η ρήξη οπίσθιου περιφακίου. Οι καταστάσεις αυτές συνήθως διορθώνονται εύκολα με συντηρητική αντιμετώπιση, laser ή με μεγαλύτερο χρόνο αποθεραπείας.
Ο καταρράκτης δεν μπορεί να ξαναδημιουργηθεί σε ένα μάτι που έχει ήδη αποκατασταθεί με επέμβαση. Ωστόσο, μπορεί ο φακός να θολώσει ξανά, γεγονός που καθιστά αναγκαίο το δεύτερο χειρουργείο με laser για να καθαρίσει.