Γεια σας. Είμαι έφηβη και είμαι στεναχωρημένη ένα αρκετά μεγάλο διάστημα. Το πρόβλημα μου είναι πως όταν είμαι έτσι επηρεάζω και τους γύρω μου. Λόγω αυτού το θέματος η κολλητή μου παραλίγο να με αφήσει διότι την έριχνε ψυχολογικά η όλη κατάσταση. Δεν αντέχω να νιώθω έτσι και δεν θέλω με τίποτα να βλέπω τους φίλους να χαλάνε την διάθεση τους επειδή δεν αισθάνομαι εγώ καλά. Έχω σκεφτεί αρκετές φορές να πιεστώ λίγο για να μην δημιουργό πρόβλημα στους δικούς μου ανθρώπους. Τι πρέπει να κάνω? Πως να αντιμετωπίσω τις αρνητικές σκέψεις και την στεναχώρια?

9 ειδικοί απάντησαν

Καλησπέρα σας.
Υπάρχουν πολλά, στον σημερινό κόσμο, για τα οποία αξίζει να λυπηθεί κανείς. Οι αρχαίοι πίστευαν ότι ο Δίας έχει δύο πιθάρια, ένα με ευτυχία κι ένα με δυστυχία και μοιράζει στους ανθρώπους και από τα δύο ενώ σε κάποιους δίνει μόνο από αυτό με την δυστυχία.

Η πεποίθηση λοιπόν ότι τα άσχημα πράγματα συμβαίνουν και μάλιστα ίσως σε μεγαλύτερο βαθμό από τα καλά δεν είναι πρόσφατη. Σύμφωνα με έρευνες περίπου το 17% των ανθρώπων θα περάσει ένα καταθλιπτικό επεισόδιο τουλάχιστον μία φορά στην ζωή του. Αυτό όμως σημαίνει ότι το υπόλοιπο 83% δεν θα βιώσει κάτι τέτοιο ακόμα κι αν είναι σίγουρο ότι όλοι θα αντιμετωπίσουμε δύσκο...λες καταστάσεις που θα μας προκαλέσουν βαθιά θλίψη.

Θλίψη, κατάθλιψη, έλλειψη νοήματος
Είναι απλό να σκεφτούμε γεγονότα που μπορεί να κάνουν ένα άτομο να νιώσει βαθιά θλιμμένο: το πένθος από τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου, ένας χωρισμός, μία αποτυχία, η έλλειψη φίλων και εργασίας. Επιφανειακά, τόσο το βαθιά θλιμμένο άτομο όσο και το καταθλιπτικό θα έχουν παρόμοιες συμπεριφορές: κλάμα, αποστασιοποίηση, έλλειψη διάθεσης, απομάκρυνση από την κοινωνική ζωή, θλιμμένη διάθεση, διαταραγμένος ύπνος και προβλήματα διατροφής.

Ένας άνθρωπος που δεν έχει βαριά κατάθλιψη όμως ακόμα κι αν είναι βαθιά θλιμμένος θα ξέρει τι είναι αυτό που του προκαλεί θλίψη ενώ το καταθλιπτικό άτομο μπορεί να μην ξέρει πραγματικά τι είναι αυτό που του προκαλεί την απελπισία. Το μόνο που ξέρει θα είναι πως έχει μία αίσθηση παντελούς έλλειψης νοήματος και ανικανότητας να βιώσει ευχαρίστηση που συνοδεύεται από συναισθήματα αναξιότητας, ντροπής και τύψεων χωρίς όμως να μπορεί να εντοπίσει πραγματικά τους λόγους που νιώθει έτσι.

Αν κάποιος το πιέσει, ίσως να απαντήσει πως είναι δυστυχισμένο γιατί «όλοι στο τέλος πεθαίνουν,» γιατί «η ανθρωπότητα είναι καταδικασμένη λόγω κλιματικής αλλαγής», η γιατί «ο ήλιος σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια θα καταπιεί τη Γη» όμως αυτοί οι λόγοι φαίνονται απόμακροι και προκαλούν σύγχυση στους γύρω του οι οποίοι μπορεί να καταλήξουν σε λανθασμένα συμπεράσματα όπως το ότι προσποιείται για να τραβήξει την προσοχή.

Η έλλειψη λόγου για την ύπαρξη θλίψης έχει οδηγήσει πολλούς (επιστήμονες και μη) να θεωρήσουν πως η κατάθλιψη οφείλεται σε κάποια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο η οποία μπορεί να διορθωθεί μόνο με φαρμακευτική αγωγή, σχετικά γρήγορα και με χαμηλό χρηματικό κόστος. Είναι γεγονός ότι ο εγκέφαλος του βαριά καταθλιπτικού ατόμου παρουσιάζει κάποιες αλλοιώσεις αλλά δεν ξέρουμε αν αυτές προκαλούν την κατάθλιψη ή αν προκαλούνται από αυτήν.

Κατάθλιψη και ψυχολογική βοήθεια
Σύμφωνα με έρευνες, οι περισσότεροι άνθρωποι με κατάθλιψη δεν ενδιαφέρονται να χρησιμοποιήσουν ψυχολογική βοήθεια ίσως γιατί πιστεύουν ότι θα έπρεπε να τα καταφέρουν μόνοι τους ή ότι η κατάθλιψη είναι απλά μία κακή περίοδος στην ζωή τους που θα περάσει με τον χρόνο. Υπάρχουν όντως περιπτώσεις όπου η κατάθλιψη πέρασε χωρίς βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας όμως ακόμα κι αυτά τα άτομα δεν φαίνεται να επανέρχονται πλήρως και ο τρόπος ζωής και σκέψης τους φαίνεται να παραμένουν επηρεασμένοι. Επίσης υπάρχει μεγάλη πιθανότητα υποτροπής αλλά ακόμα κι αν δεν συμβεί αυτό, οι άνθρωποι αυτοί μπορεί και πάλι να έχουν σημαντικά προβλήματα στην κοινωνική η επαγγελματική ζωή τους.

Η ψυχοθεραπεία έχει μία πιο βαθιά αντίληψη για το τι μπορεί να συμβαίνει.
Οι ψυχοδυναμικές προσεγγίσεις ερμηνεύουν την κατάθλιψη ως έναν μηχανισμό άμυνας απέναντι σε συναισθήματα απώλειας, πένθους, άγχους, τύψεων και αρνητικής αυτοεικόνας που προέρχονται από πρώιμα παιδικά η και ενήλικα ψυχικά τραύματα. Το άτομο έχει βιώσει κάποια γεγονότα τόσο οδυνηρά που τα θάβει στο ασυνείδητο γιατί δεν πιστεύει ότι αντέχει να τα αντιμετωπίσει και κρύβεται από αυτά, εκείνα όμως βγαίνουν στην επιφάνεια μεταμορφωμένα.

Μπορεί να παντρεύτηκα το λάθος άτομο, μπορεί να μην έχω εκπληρώσει τα όνειρά μου και πλέον να νιώθω ότι είναι αργά για μένα ή να έχω τόσο υπερβολικές και άκαμπτες απαιτήσεις/προσδοκίες από τον εαυτό μου που ότι κι αν κάνω δεν μπορώ να τις ικανοποιήσω. Η κατάθλιψη λοιπόν για την ψυχανάλυση, είναι η οργή του ατόμου στραμμένη προς στον εαυτό.

Ο φόβος της αναγνώρισης και αντιμετώπισης αυτών των προβλημάτων μπορεί να είναι τόσο μεγάλος που πιστεύουμε ότι δεν θα τον αντέξουμε, συνεπώς, για να διατηρήσουμε μια κάποια πνευματική ισορροπία, προτιμούμε το μούδιασμα των συναισθημάτων από την αλήθεια. Η ψυχοθεραπεία επιτρέπει στο άτομο να φέρει αυτούς τους φόβους στην συνείδηση και να τους εξετάσει πραγματικά γι’ αυτό που είναι κι όχι να τους αφήνει να παραμένουν κρυφοί, απροσδιόριστοι, τρομακτικοί. Είναι αυτοί οι αδιευκρίνιστοι φόβοι, από τους οποίους προσπαθεί μονίμως να ξεφύγει γιατί νιώθει αδύναμο να τους αντιμετωπίσει.

Γνωστικοσυμπεριφορική θεωρία της ψυχολογίας (ΓΣΘ)
Η δεύτερη προσέγγιση προέρχεται από την γνωστικοσυμπεριφορική θεωρία της ψυχολογίας (ΓΣΘ) και υποστηρίζει πως η κατάθλιψη είναι αντίδραση στην απώλεια, είτε αυτή είναι πραγματική (θάνατος, χωρισμός κλπ.) είτε συμβολική (απώλεια εργασίας, μη εκπλήρωση ονείρων, απώλεια υγείας κλπ.). Η ΓΣΘ υποστηρίζει πως το καταθλιπτικό άτομο έχει δομήσει την προσωπικότητά του επάνω σε δυσλειτουργικά σχήματα σκέψης οπότε ερμηνεύει τα όσα του συμβαίνουν με αρνητικό (καταθλιπτικό) τρόπο. Αυτές οι σκέψεις αφορούν κυρίως την «γνωστική τριάδα» (ο εαυτός, οι άλλοι, το μέλλον). Το άτομο θεωρεί τον εαυτό του ευάλωτο/αποτυχημένο/ανάξιο αγάπης, τον κόσμο εχθρικό/κακό/ανήθικο και το μέλλον αρνητικό/αβέβαιο/φοβερό.

Το καταθλιπτικό άτομο επεξεργάζεται τις πληροφορίες του περιβάλλοντος με τρόπο που ενισχύουν την καταθλιπτική σκέψη αλλά δεν βασίζονται σε πραγματικά στοιχεία και για τον λόγο αυτόν βασικό μέλημα της θεραπείας είναι να εντοπίσει, να αξιολογήσει και να τροποποιήσει τις σκέψεις αυτές με άλλες πιο υγιείς και λειτουργικές που να συμβαδίζουν περισσότερο με την πραγματικότητα.

Στον καταθλιπτικό άνθρωπο, όπως και σε όλους μας, μπορεί να συμβούν αρνητικά γεγονότα που θα ήταν φυσιολογικό να του προκαλέσουν θλίψη, η δική του δυστυχία όμως προέρχεται από μη ρεαλιστικές σκέψεις που αφορούν αξιολογήσεις του εαυτού, σκέψεις όπως «αισθάνομαι ανάξιος/πολύ κακός και πρέπει να τιμωρηθώ», «μισώ τον εαυτό μου», σκέψεις άκαμπτες και ολοκληρωτικές «είμαι τελείως αποτυχημένος», «είμαι αποκρουστικός και κανείς δεν θα μπορέσει να μ’ αγαπήσει γιατί δεν το αξίζω» και σκέψεις που δεν επιτρέπουν ελπίδα για το μέλλον «δεν θα καταφέρω τίποτα στη ζωή μου», «δεν θα μπορέσω να αντέξω το πόσο δυστυχισμένος είμαι». Με έναν τέτοιο απόλυτο και προκατειλημμένο τρόπο σκέψης το άτομο αγνοεί οτιδήποτε θετικό συμβαίνει κι εστιάζει μόνο στα αρνητικά καταλήγοντας έτσι να πιστεύει πως υπάρχουν μόνο αρνητικά.

Η ΓΣΘ στοχεύει στο να εντοπίζει όλες τις σχετικές αρνητικές σκέψεις και να τις εξετάζει συλλέγοντας και τα στοιχεία που τις υποστηρίζουν και τα στοιχεία που τις καταρρίπτουν έτσι ώστε το άτομο να αξιολογεί όσο πιο «αντικειμενικά» γίνεται τα όσα του συμβαίνουν και τις σκέψεις του γύρω από αυτά.

Καθώς οι σκέψεις επηρεάζουν άμεσα τα συναισθήματα, οι θεραπευόμενοι εκπαιδεύονται στο πώς να ελέγχουν τις σκέψεις τους, να αναγνωρίζουν τις αρνητικές και να τις αξιολογούν ισορροπημένα χωρίς να τις αφήνουν να τους οδηγούν στην κατάθλιψη καθώς καταλαβαίνουν πως αυτές οι αρνητικές σκέψεις βασίζονται σε μη πραγματικές πεποιθήσεις.

Αυτή η διαδικασία επιτρέπει να γίνουν σταδιακά θετικά βήματα που θα καταλήξουν σε θετικές αλλαγές. Απώτερος σκοπός είναι να γίνει το άτομο θεραπευτής του εαυτού του έτσι ώστε, εν καιρώ, να μπορεί να αντιμετωπίζει μόνο του αυτές τις σκέψεις και να λυπάται βαθιά όταν ο Δίας του στέλνει το περιεχόμενο του πιθαριού με την δυστυχία χωρίς όμως να νιώθει ότι είναι ανάξιο να αγαπηθεί, πως δεν υπάρχει ελπίδα στο μέλλον, ή ότι δεν θα μπορέσει ποτέ ξανά να νιώσει ευχαρίστηση η ευτυχία. Διάβασε περισσότερα

Γκαντίνας Θεόδωρος
Ψυχολόγος

Θεσσαλονίκη
πολλοί τρόποι μπορούν να σε βοηθήσουν . Ο πιο παραγωγικός είναι να τους εκτονώσεις μέσα από κάποιο χόμπι. Δοκίμασε να ζωγραφίσεις, να γράψεις και να παίξεις μουσική με τις αρνητικές σου σκέψεις. Οτιδήποτε θα σε ανακουφίσει. Οι φίλοι δεν είναι κοντά μας μόνο στα εύκολα, μήπως θα πρέπει να αναρωτιέσαι αν σου αξίζουν τέτοιες σχεσεις;

Μπούρα Παρασκευή
Ψυχολόγος

Πειραιάς
Μιλήστε με ειδικό ψυχικής υγείας να σας βοηθήσει.

Θελερίτης Χρήστος
Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπευτής

Ευαγγελισμός
Η (κατα-)πίεση του εαυτού ακόμα και αν λειτουργήσει προσωρινά ή φαινομενικά, μάλλον μόνο περισσότερα συναισθηματικά προβλήματα θα δημιουργήσει. Εκτιμώ ότι θα ήταν ωφέλιμη η αναζήτηση υποστήριξης από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Μπαϊρακτάρης Κλεάνθης Ευάγγελος
Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής

Χαλκίδα
Γεια σας,
Η εφηβεία είναι μια περίοδος γεμάτη προκλήσεις και συναισθηματικές μεταπτώσεις. Όταν βιώνετε συναισθηματικό βάρος για ένα παρατεταμένο διάστημα, αυτό μπορεί να επηρεάσει τους γύρω σας, ιδιαίτερα τους στενούς φίλους και την οικογένειά σας.
Η προσπάθεια να κρύβετε τα συναισθήματά σας προκειμένου να μην επιβαρύνετε τους άλλους μπορεί να είναι εξαντλητική και επιζήμια για την ψυχική σας υγεία. Σημαντικό είναι να βρείτε τρόπους για να αντιμετωπίσεις αυτές τις αρνητικές σκέψεις, όπως, η συζήτηση με κοντινά σας πρόσωπα που εμπιστεύεστε ή τη λήψη επαγγελματικής βοήθειας από έναν ψυχολόγο.
Η φροντίδα της ψυχικής σας υγείας είναι ...σημαντική για την ανάπτυξη μιας ισορροπημένης ζωής και τη διατήρηση υγιών σχέσεων. Διάβασε περισσότερα

Καλοβάδης Γιώργος
Ψυχολόγος - Ψυχοσεξολόγος - Ψυχοθεραπευτής

Κυψέλη
Να μιλησεις στους γονεις σου, σε καποιον δασκαλο που εμπιστευεσαι ωστε να σε βοηθησουν να πας σε καποιον ψυχολογο να ζητησεις βοηθεια. Στο σχολειο σου μπορει να υπαρχει ψυχολογος, στο δημο σου η σε καποιο κεντρο υγειας της περιοχης σου. Υποαρχουν και γραμμες υποστηριξης που μπορεις να τηλεφωνησεις για συμβουλες και καθοδηγηση Ζητησε βοηθεια και θα δεις οτι μπορεις να νιωσεις ανακουφιση και να βοηθηθεις για οσα σε δυσκολευουν. Οι φιλοι σου μπορει να θελουν να σε βοηθησουν ομως δεν μπορουν ουτε γνωριζουν πως. Ετσι δυσκολευονται και μπορει να νιωθουν αβολα και αυτοι. Ο ειδικος ομως ξερει και πως θα σε βοηθησει και εσυ δεν θα νιωθεις οτι επιβαρυν...εις τους αλλους. Ετσι θα επεξεργαστεις τα δυσκολα συναισθηματα και τις σκεψεις που σε επιβαρυνουν Διάβασε περισσότερα

Μουστάκα Άννα
Ψυχολόγος - Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια

Κολωνάκι
Καλησπέρα αγαπητή μας φίλη και σε ευχαριστούμε για το μήνυμά σου.
Είναι σημαντικό σε αυτή τη φάση να έχεις κάποιον έμπιστο που να μπορείς να μοιραστείς τα όσα νιώθεις ή εν πάση περιπτώση μέρος αυτών. Οι πιο έμπιστοι που θα μπορούσαμε να σκεφτούμε για εσένα από την θέση που βρισκόμαστε δεν είναι άλλοι από τους γονείς σου. Μίλα τους ανοιχτά για κομμάτια που σε απασχολούν. Για αυτή την στενοχώρια που έχει ριζώσει μέσα σου και επηρεάζει τις σχέσεις σου, εσένα την ίδια, την ίδια σου την ζωή. Είμαστε σίγουροι ότι θα θελήσουν να σε στηρίξουν. Ίσως και να χρειάζεται η βοήθεια ενός ειδικού, όπως ο ψυχολόγος και αυτό δεν είναι κακό. Εν τω μεταξύ ό...ταν μας συμβαίνει κάτι, μοιάζει να είναι πάρα πολύ σημαντικό, αλλά δεν είναι πάντα. Ίσως γιατί είμαστε πολύ μέσα σε αυτό. Σκέψου μόνο για να διακρίνεις την σοβαρότητα αυτού που έχει προκαλέσει την στενοχώρια, αν πρόκειται για κάτι που επηρεάζει βαθιά την ζωή σου ή όχι. Έχει την δύναμη αυτό να επηρεάσει την ζωή σου και του χρόνου τέτοια εποχή; Και μετά από 2 ή 3 χρόνια; Από την άλλη η διαχείριση των συναισθημάτων μας είναι μια σπουδαία δεξιότητα για την ίδια μας την ζωή, που για εσένα τώρα ξεκινάει. Μπράβο σου που σκέφτεσαι τους άλλους, αλλά ίσως και να πρέπει να εκφραζόμαστε και ανοιχτά για όσα μας απασχολούν. Αυτά όλα τα θέματα εντασσόνται σε ένα ευρύτερο τομέα που ονομάζεται "αυτοβελτίωση" και ως συνήθως επεξεργάζονται και στα πλαίσια συνεδριών ψυχοθεραπείας που παρέχονται από τον χώρο μας. Να θυμάσαι ότι η εφηβεία είναι μια από τις ομορφότερες περιόδους της ζωής ενός ανθρώπου. Να την χαρείς όσο περισσότερο μπορείς και να μην αφήνεις τίποτα να σε στενοχωρεί τόσο πολύ. Αν χρειαστείς κάτι (εφόσον βέβαια επικοινωνήσεις στους γονείς πρώτα όλα αυτά τα ζητήματα) είμαστε εδώ για εσένα. Διάβασε περισσότερα

Πρότυπο Κέντρο Αναπτυξιακής Παρέμβασης "Ταξιάρχης"
Παιδοψυχολόγος

Κορωπί
Να απευθυνθείς σε κάποιον ψυχολόγο που είναι ειδικευμένος στη γνωστική συμπεριφορική θεραπεια ώστε να διαχειριστείς τη κατάσταση

Μαζί Μπορούμε - Αγγελίδου Ασημίνα
Παιδοψυχολόγος

Καβάλα
Γεια σας ! Οι αρνητικές σκέψεις και η στεναχώρια είναι ένα φυσιολογικό κομματι της ανθρωπίνης ύπαρξης. Εάν εσείς προσωπικά θεωρείτε ότι σας εμποδίζει στην καθημερινότητα σας , ίσως να ήταν καλό να απευθυνθείτε σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας (ψυχοθεραπευτή) για να μπορέσετε να δείτε και εσείς την πηγή και το είδος αυτών των αρνητικών σκέψεων όπως τις κατονομάζετε !

Τραμπακοπούλου Αλεξία
Ψυχολόγος

Πειραιάς