Καρδιακή ανεπάρκεια
Συμπτώματα, στάδια και θεραπείες
Συντάχθηκε από τον Καρδιολόγο Γκουζή Νικόλαο και την Καρδιολόγο Κλώτσα Δήμητρα στις 27 Ιουνίου 2019
Ελέγχθηκε από την Ιωάννα Βλάσση και την επιστημονική ομάδα doctoranytime
Τι είναι η καρδιακή ανεπάρκεια
Καρδιακή ανεπάρκεια είναι ένα κλινικό σύνδρομο κατά το οποίο λόγω δομικών και λειτουργικών καταστάσεων, η καρδιά αδυνατεί να ασκήσει το έργο της, την αιμάτωση δηλαδή όλων των οργάνων, ώστε να ικανοποιηθούν όλες οι μεταβολικές ανάγκες των κυττάρων.
Κατηγοριοποιείται με βάση το κλάσμα εξώθησης, έναν τρόπο με τον οποίο υπολογίζεται απεικονιστικά η δύναμη της συστολής της καρδιάς σε καρδιακή ανεπάρκεια με χαμηλό κλάσμα εξώθησης εάν αυτό είναι κάτω του 40%, σε καρδιακή ανεπάρκεια με διατηρημένο κλάσμα εξώθησης αν είναι άνω του 50% και σε καρδιακή ανεπάρκεια με ενδιάμεσο κλάσμα εξώθησης για τις περιπτώσεις ανάμεσα σε 40-50%.
Με βάση την χρονική εξέλιξη υπάρχει η χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία αν επιδεινωθεί σταδιακά χαρακτηρίζεται ως μη αντιρροπούμενη, ενώ αν γίνει αιφνιδίως τότε καλείται οξεία και ο ασθενής που εμφανίζει συμπτώματα αιφνιδίως, αλλά δεν έχει ιστορικό καρδιακής ανεπάρκειας, τότε ονομάζεται πρωτοδιαγνωσθείσα καρδιακή ανεπάρκεια.
Με βάση την Αμερικάνικη Καρδιολογική Εταιρεία "American Heart Association - AHA" και το Αμερικάνικο Κολλέγιο Καρδιολογίας "American College of Cardiology - ACC" η καρδιακή ανεπάρκεια σταδιοποιείται όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
| Στάδιο Α | Υψηλού κινδύνου για εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας (Αρτηριακή Υπέρταση, Στεφανιαία Νόσος, Σακχαρώδης Διαβήτης, Οικογενειακό ιστορικό Μυοκαρδιοπάθειας) |
| Στάδιο B | Ασυμπτωματική καρδιακή ανεπάρκεια (Προηγούμενο Οξύ Έμφραγμα του Μυοκαρδίου, Συστολική δυσλειτουργία (αρ) κοιλίας, Ασυμπτωματική Βαλβιδοπάθεια) |
| Στάδιο C | Συμπτωματική καρδιακή ανεπάρκεια (Γνωστή δομική πάθηση της καρδιάς, Δύσπνοια, Κόπωση, Φτωχή ανοχή στην άσκηση) |
| Στάδιο D | Τελικού σταδίου καρδιακή ανεπάρκεια (Σημαντικά συμπτώματα σε ηρεμία παρά τη βέλτιστη φαρμακευτική αγωγή) |
Τέλος, υπάρχει και η λειτουργική ταξινόμηση με βάση την συμπτωματολογία από την Καρδιολογική εταιρεία της Νέας Υόρκης (New York Heart Association - NYHA), κατά την οποία οι ασθενείς χωρίζονται ανάλογα με την βαρύτητα των συμπτωμάτων από την κατηγορία Ι στην κατηγορία ΙV.
| Κλάση Ι | Χωρίς περιορισμό της φυσικής δραστηριότητας. Η συνήθης φυσική δραστηριότητα δεν προκαλεί υπερβολική κόπωση, ταχυκαρδία ή δύσπνοια. |
| Κλάση ΙI | Ελαφρύς περιορισμός της φυσικής δραστηριότητας. Η συνήθης φυσική δραστηριότητα οδηγεί σε κόπωση, ταχυκαρδία ή δύσπνοια. Απουσία συμπτωμάτων στην ηρεμία. |
| Κλάση ΙII | Σημαντικός περιορισμός φυσικής δραστηριότητας. Ηπιότερη της συνήθους φυσική δραστηριότητα οδηγεί σε κόπωση, ταχυκαρδία ή δύσπνοια. Απουσία συμπτωμάτων στην ηρεμία. |
| Κλάση ΙV | Συμπτώματα στην ηρεμία. Οποιασδήποτε φυσική δραστηριότητα συνοδεύεται από επίταση της συμπτωματολογίας. |
Βέβαια, εδώ να σημειώσουμε ότι ένας ασθενής που έχει ήπια συμπτώματα, δεν σημαίνει ότι δεν διατρέχει υψηλό κίνδυνο θανάτου.
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι η πρώτη αιτία θανάτου παγκοσμίως και θεωρείται μια μορφή αναπηρίας.
Δεν είναι όλες οι καταστάσεις που οδηγούν σε καρδιακή ανεπάρκεια αναστρέψιμες, ωστόσο οι υπάρχουσες θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν τα συμπτώματα και την ποιότητα ζωής του ασθενούς, να μειώσουν τις νοσηλείες και να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής. Παρά την εμφάνιση προόδου στη φαρμακευτική αγωγή τα τελευταία χρόνια, η ετήσια θνητότητα ανέρχεται σε ποσοστό έως και 20%, ενώ σχεδόν οι μισοί ασθενείς καταλήγουν 5 χρόνια από την στιγμή που θα τεθεί η διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας. Αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να ενισχύσουν σημαντικά την ποιότητά της, ενώ η αντιμετώπιση των αιτιών που προκαλούν την ανεπάρκεια βοηθούν στην πρόληψή της.
Συμπτώματα και αίτια καρδιακής ανεπάρκειας
Η νόσος μπορεί να μην έχει από την αρχή συμπτώματα. Όταν παρουσιάζονται συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν:
![Αδυναμία]()
Αδυναμία
![Εύκολη κόπωση]()
Εύκολη κόπωση
![Δύσπνοια]()
Δύσπνοια
![Ορθόπνοια]()
Ορθόπνοια (όταν ξαπλώνει)
![Πρήξιμο στα πόδια]()
Πρήξιμο στα πόδια
![Βάρος στο στήθος]()
Βάρος στο στήθος
“Η αύξηση του βάρους σε ασθενείς με χρόνια Καρδιακή Ανεπάρκεια, δεν σημαίνει ότι βάλαμε κιλά/λίπος.”
Λιγότερο συχνά συμπτώματα είναι:
- Ταχύπνοια
- Αρρυθμία
- Απώλεια όρεξης
- Πρήξιμο σε όλο το σώμα
- Ζαλάδες
- Συριγμός
Η κύρια αιτία εμφάνισης της καρδιακής ανεπάρκειας είναι ο τρόπος ζωής. Ωστόσο, τα αίτια μπορεί να είναι κληρονομικά ή αποτέλεσμα μιας λοίμωξης. Για ποσοστό περίπου 60% περιπτώσεων ευθύνεται η στεφανιαία νόσος. Το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μπορεί πλέον στην εποχή μας να αντιμετωπίζεται επιτυχώς σε σύγκριση με αυτό που συνέβαινε πριν από 30 χρόνια, αλλά δυστυχώς αφήνει στο "πέρασμα" του τον ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια.
Πολύ συχνά η νόσος είναι απόρροια της επίδρασης στη λειτουργία της καρδιάς λόγω άλλων παθήσεων (συννοσηρότητες). Η υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η κολπική μαρμαρυγή, η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ, οι μυοκαρδιοπάθειες, οι βαλβιδοπάθειες και η μυοκαρδιοπάθεια μπορούν να προκαλέσουν καρδιακή ανεπάρκεια. Σπανίως, κατά την εγκυμοσύνη ή ακόμα και μετά από λοιμώξεις στο γαστρεντερικό ή στο αναπνευστικό σύστημα (μυοκαρδίτιδα) μπορεί να προκληθεί καρδιακή ανεπάρκεια. Τέλος, μπορεί να οφείλεται και σε εκ γενετής ή άγνωστα αίτια όπως είναι η διατατική ανεπάρκεια.
Διάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας
Η διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας γίνεται από τον αρμόδιο γιατρό που είναι ο καρδιολόγος. Απαιτείται κλινική εξέταση και λήψη λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού. Ο γιατρός μέσω ενός ειδικού ερωτηματολογίου διαπιστώνει αν ο ασθενής παρουσιάζει εύκολη κόπωση, δύσπνοια και άλλα συμπτώματα που υποκρύπτουν προβλήματα στην καρδιά.
Απαραίτητο είναι και το καρδιογράφημα, ενώ για την διάγνωση, τον προσδιορισμό των αιτίων και την εκτίμηση της βαρύτητας της καρδιακής ανεπάρκειας χρειάζεται triplex καρδιάς.
Αν ο γιατρός το κρίνει αναγκαίο μπορεί να ζητηθούν επιπλέον εξετάσεις, όπως στεφανιογραφία, καθετηριασμός καρδιάς, μαγνητική τομογραφία καρδιάς, βιοχημικές εξετάσεις (αιματοκρίτης, νεφρική και ηπατική λειτουργία, μέτρηση BNP).
Μετά τη διάγνωση της νόσου ακολουθεί η σταδιοποίησή της αναλόγως της σοβαρότητας της κατάστασης.
Θεραπεία και αντιμετώπιση καρδιακής ανεπάρκειας
Κάθε στάδιο της καρδιακής ανεπάρκειας αντιμετωπίζεται με διαφορετικό τρόπο. Οι ασθενείς με χαμηλό κλάσμα εξώθησης συνήθως λαμβάνουν φάρμακα για να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής. Η ίαση δεν είναι εφικτή. Οι ασθενείς με διατηρημένο κλάσμα και όσοι ανήκουν στη γκρίζα ζώνη συνήθως δεν λαμβάνουν φάρμακα για την ίδια την ανεπάρκεια, αλλά για τις άλλες παθήσεις που έχουν, δηλαδή η θεραπεία στοχεύει στην αντιμετώπιση των συννοσηροτήτων. Για παράδειγμα, αν ο ασθενής πάσχει από διαβήτη, κολπική μαρμαρυγή, υπέρταση ή παχυσαρκία η θεραπεία στοχεύει στο να αντιμετωπιστούν οι παραπάνω νόσοι.
Για την αντιμετώπιση της νόσου αρχικώς, ο γιατρός συνιστά υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές, διακοπή του καπνίσματος και του αλκοόλ. Η δίαιτα του ασθενούς πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα, να μειώσει την πρόσληψη άλατος και να χάσει κιλά αν είναι υπέρβαρος.
Η φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται για τη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια είναι τα διουρητικά, οι α-ΜΕΑ ή οι αποκλειστές των υποδοχέων ΑΤ1 της αγγειοτασίνης ΙΙ, οι β-αποκλειστές, οι ανταγωνιστές αλδοστερόνης, οι αναστολείς νεπριλυσίνης και υποδοχέων της αγγειοτασίνης ΙΙ. Με τα φάρμακα και την αλλαγή του τρόπου ζωής μειώνουμε τις πιθανότητες νοσηλείας του ασθενούς ή ακόμη και τον κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου.
Αν συνυπάρχει και στεφανιαία νόσος θα πρέπει να χορηγηθεί αγωγή και για τη στεφανιαία νόσο.
Σε κάθε περίπτωση αρμόδιος να επιλέξει και να χορηγήσει την κατάλληλη θεραπεία για εσένα είναι ο γιατρός.
Μαζί με τη φαρμακευτική αγωγή ο γιατρός μπορεί να συστήσει και ήπια σωματική άσκηση με εξατομικευμένο πρόγραμμα. (Η άσκηση συνιστάται μόνο στην χρόνια μορφή όχι στην οξεία φάση).
“Ευτυχώς η τεχνολογία και η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης δίνουν την ευκαιρία σε ανθρώπους με καρδιακή ανεπάρκεια να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους και να αυξήσουν το προσδόκιμο ζωής τους, ενώ παλαιότερα δεν υπήρχε καμία ελπίδα.”
Σε προχωρημένα στάδια μπορεί να εφαρμοστεί μεταμόσχευση καρδιάς ή αντλία υποστήριξης κυκλοφορίας. Η τεχνητή καρδιά, μια συσκευή δηλαδή που εφαρμόζεται στο θώρακα και μιμείται τη λειτουργία της καρδιάς, είναι μια προσωρινή λύση μέχρι να βρεθεί μόσχευμα για τους ασθενείς που έχουν μπει σε λίστα για μεταμόσχευση.
Συμβουλές για την καθημερινότητα του ασθενή με καρδιακή ανεπάρκεια
Η νόσος αυτή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον τρόπο ζωής του ασθενούς, ειδικά όταν εμφανίζεται σε ηλικιωμένους. Γι’ αυτό, με μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορείς να προλάβεις την εμφάνισή της και αν υπάρχει η γενετική προδιάθεση, να μειώσεις την πιθανότητα να εμφανιστεί.
- Κόψε το κάπνισμα
- Ρύθμισε την υπέρταση και το διαβήτη (αν έχεις)
- Ασκήσου συστηματικά
- Φάε υγιεινά
- Διατήρησε σταθερό σωματικό βάρος
- Προσπάθησε να ελέγξεις το στρες
- Περιόρισε το αλκοόλ
- Εμβολιάσου για τον πνευμονιόκοκκο και τη γρίπη
- Μην αμελείς το ετήσιο check up σου
Bonus συμβουλή από το doctoranytime: Αν νιώθεις ότι δεν μπορείς να ελέγξεις το στρες στην καθημερινότητά σου, μπορείς να απευθυνθείς σε έναν ψυχολόγο, ώστε να σε βοηθήσει να βρεις διεξόδους και να βελτιώσεις την ποιότητα ζωής σου, άρα και την υγεία της καρδιάς σου.
Κόστος θεραπείας καρδιακής ανεπάρκειας
Ο αρμόδιος γιατρός για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανεπάρκειας είναι ο καρδιολόγος. Το κόστος της θεραπείας περιλαμβάνει την επίσκεψη στο γιατρό, καθώς και το κόστος των φαρμάκων που θα χρειαστεί να λάβεις.
Μέσο κόστος και εύρος τιμών
Μέσο κόστος επίσκεψης
Από
γιατρούς
Εύρος τιμών για όλες τις περιοχές
Μύθοι και αλήθειες για την καρδιακή ανεπάρκεια
Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι κληρονομική νόσος και άρα, δεν μπορείς να την αποφύγεις.
Όχι, τα γονίδια μπορεί να υπάρχουν, όμως για να εμφανιστεί ή να εξελιχθεί δυσμενώς θα πρέπει να συμβάλει και ο τρόπος ζωής. Γι’ αυτό, μπορείς να αλλάξεις την εξέλιξη ή ακόμα και την εμφάνιση της νόσου με τον σωστό τρόπο ζωής και τις υγιεινές συνήθειες.
Η νόσος εμφανίζεται μόνο σε ηλικιωμένους.
Τα περισσότερα περιστατικά αφορούν όντως ασθενείς άνω των 65 ετών. Ωστόσο, δεν αφορά μόνο αυτούς τους ανθρώπους. Και η εγκυμοσύνη μετά τα 40 αυξάνει τον κίνδυνο νόσησης, όπως και η πολύδυμη κύηση ή η υπέρταση στην εγκυμοσύνη. Επιπλέον, όταν εμφανίζεται σε νεαρή ηλικία μπορεί να αποτελεί μια κληρονομική πάθηση ή να είναι αποτέλεσμα μυοκαρδίτιδας μετά από ίωση.
Τα φάρμακα δεν μπορούν να σταματήσουν τα συμπτώματα.
Και βέβαια μπορούν. Όταν ένας ασθενής είναι συνεπής στη λήψη των φαρμάκων του σταματούν να εκδηλώνονται. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να τα λαμβάνει και να μη σταματήσει να τα λαμβάνει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του θεράποντος γιατρού του. Αν σταματήσει κάποιος να λαμβάνει την αγωγή του χωρίς να του έχει πει ο γιατρός του να το κάνει, μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με πολύ σοβαρές επιπλοκές, ακόμη και τον αιφνίδιο θάνατο.
Συχνές ερωτήσεις σε γιατρούς για την καρδιακή ανεπάρκεια
Η αύξηση του σωματικού βάρους είναι ένα σημάδι ότι ίσως υπάρχει κατακράτηση υγρών. Επίσης, όταν η δύσπνοια και η εύκολη κόπωση εμφανίζονται τακτικά ή και σε καθημερινή βάση και σε εμποδίζουν να ολοκληρώσεις τις καθημερινές σου υποχρεώσεις, όπως για παράδειγμα στις δουλειές του σπιτιού, τότε σίγουρα θα πρέπει να απευθυνθείς σε γιατρό για να εξεταστείς.
Επειδή σχετίζεται με τον τρόπο ζωής είναι σημαντικό να βελτιώσει τη διατροφή του, να μειώσει το στρες και να γυμνάζεται τακτικά με ήπιο ρυθμό. Επίσης, θα πρέπει να διακόψει το κάπνισμα και το αλκοόλ. Επίσης, αν έχει κάποιο χρόνιο νόσημα θα πρέπει να το ρυθμίζει με φάρμακα ώστε να μην επηρεαστεί η λειτουργία της καρδιάς.
Αναλόγως με τους παράγοντες κινδύνου που έχει το κάθε άτομο θα πρέπει να κάνει τακτικά προληπτικό έλεγχο. Μετά τα 40 έτη θα πρέπει να κάνεις απαραιτήτως κάθε χρόνο έναν πλήρη καρδιολογικό έλεγχο μαζί με το ετήσιο check up σου. Να έχεις υπόψιν ότι ακόμη κι ένα άτομο χωρίς συμπτώματα μπορεί να έχει καρδιακή ανεπάρκεια, η οποία όμως αν διαγνωστεί εγκαίρως και σε πρώιμο στάδιο αλλάζει θεαματικά την πρόγνωση.
Ρώτα τους ειδικούς μας
Βρες απαντήσεις στα θέματα υγείας που σε απασχολούν. Υπόβαλε την ερώτησή σου ανώνυμα και οι ειδικοί μας θα σε βοηθήσουν.
Θα σε ενημερώσουμε με email μόλις απαντήσει κάποιος ειδικός.
Παρουσιάστηκε άγνωστο σφάλμα, αλλά το διορθώνουμε. Παρακαλούμε προσπάθησε ξανά.
Υποβάλεις την ερώτησή σου ανώνυμα
Ελέγχουμε την ερώτηση σου και την στέλνουμε σε ειδικούς του doctoranytime
Ενημερώνεσαι για την ερώτησή σου
Αν καταχωρήσεις το email σου, θα σε ενημερώσουμε όταν ένας ειδικός απαντήσει στην ερώτησή σου
Βλέπεις τις απαντήσεις
Όταν η ερώτησή σου λάβει μια απάντηση, θα την δημοσιεύσουμε στις σχετικές ενότητες του doctoranytime
-
Επιτρέπονται
Η αναλυτική περιγραφή του ιατρικού σου προβληματισμού
Οι σύντομες και εύστοχες ερωτήσεις, ώστε οι ειδικοί να μπορούν να απαντήσουν όσο το δυνατόν πιο ξεκάθαρα
-
Δεν επιτρέπονται
Οι ονομαστικές αναφορές σε άτομα
Τα αιτήματα τιμών για υπηρεσίες
Η δημοσίευση προσβλητικού ή υβριστικού περιεχομένου