Gall
Συμπτώματα, διατροφή και θεραπείες
Written by General surgeon Κουζανίδη Νικόλαο, General surgeon Καραφώκα-Μαύρου Ελένη and Dietitian - Nutritionist Μπόρσα Δήμητρα on 22 February 2019
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι η χολή και ποιες παθήσεις σχετίζονται με αυτή
Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο που βρίσκεται στη δεξιά άνω πλευρά της κοιλιάς, κάτω από το συκώτι. Η χοληδόχος κύστη διαθέτει ένα υγρό που απελευθερώνεται στο δωδεκαδάκτυλο και βοηθά στην πέψη (πεπτικό υγρό που ονομάζεται χολή). Η χολή έχει διάφορες οργανικές και ανόργανες ουσίες. Ο βασικός της ρόλος είναι να βοηθά στην πέψη και στην απορρόφηση του λίπους της τροφής. Παράγεται στο συκώτι και συγκεντρώνεται και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να σχηματιστεί ίζημα/ άμμος στη χολή και να φράξει τη ροή της προς το δωδεκαδάκτυλο. Το ίδιο μπορεί να συμβεί αν σχηματιστεί πέτρα στη χολή. Αν σχηματιστούν πέτρες, οι οποίες φράσσουν το κανάλι που οδηγεί το υγρό έξω από την χοληδόχο κύστη, μπορεί να προκληθεί μία φλεγμονή που λέγεται χολοκυστίτιδα και κάτ’ επέκταση ίκτερος. Άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν χολοκυστίτιδα είναι οι όγκοι και κάποιες λοιμώξεις.
Επέμβαση αφαίρεσης χολής
(χολοκυστεκτομή)
Αν η χολοκυστίτιδα δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές και σε σοβαρές για τη ζωή του ασθενούς καταστάσεις όπως η ρήξη της χοληδόχου κύστεως και το χολοπεριτόναιο που είναι θανατηφόρος επιπλοκή. Η θεραπεία της χολοκυστίτιδας συνήθως περιλαμβάνει την αφαίρεσή της (χολοκυστεκτομή).
Υπάρχουν, επομένως, καταστάσεις όπου κρίνεται απαραίτητο η χοληδόχος κύστη να αφαιρεθεί. Αν συμβεί αυτό, δεν επηρεάζεται η λειτουργία της πέψης, αφού η χολή συνεχίζει κανονικά να εκκρίνεται στο δωδεκαδάκτυλο μέσω του χοληδόχου πόρου. Άρα, οι ασθενείς που υποβάλλονται σε χολοκυστεκτομή συνεχίζουν να ζουν φυσιολογικά και να τρέφονται κανονικά, ακόμη και χωρίς τη χοληδόχο κύστη τους.
Χολολιθίαση (πέτρες στη χολή)
Η πέτρα στη χολή σχηματίζεται συνήθως ως απόρροια της αλλαγής της σύστασης της χολής (συνήθως λόγω της διατροφής). Αν η χολή περιέχει πολλή χοληστερόλη αυξάνεται η πιθανότητα σχηματισμού είτε χολικού ιζήματος (λάσπη στη χολή) είτε λίθων (πέτρας στη χολή). Κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν μόνο μία πέτρα, ενώ σε άλλους μπορεί να σχηματιστούν πολλές πέτρες ταυτόχρονα. Αν ο ασθενής εμφανίζει έντονα συμπτώματα, τότε η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης κρίνεται απαραίτητη
Οι πέτρες στη χολή εμφανίζονται σε τετραπλάσια συχνότητα στις γυναίκες, ενώ παράγοντες όπως η εγκυμοσύνη και η ορμονοθεραπεία αυξάνουν τον κίνδυνο.
Η επέμβαση επιλογής για την αφαίρεση της χολής που συνήθως προτιμάται είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.
Πολύποδες στη χολή
Οι πολύποδες που σχηματίζονται στη χολή είναι μικρά μορφώματα που εμφανίζονται συχνότερα σε άνδρες και είναι συνήθως καλοήθεις. Μπορεί να είναι είτε χοληστερινικοί είτε αδενομυώματα είτε φλεγμονώδεις είτε αδενώματα. Τα αδενώματα χρήζουν μεγαλύτερης προσοχής, διότι ενέχει μεγαλύτερος κίνδυνος εξέλιξής τους σε καρκίνο. Οι πολύποδες ανευρίσκονται συνήθως σε τυχαίο υπερηχογραφικό έλεγχο. Αν συνοδεύονται από συμπτώματα συνήθως αυτά είναι ο πόνος στο δεξί πάνω μέρος της κοιλιάς, η δυσπεψία, το φούσκωμα και η ναυτία.
Η αντιμετώπιση των πολυπόδων εξαρτάται από το μέγεθος και την εξέλιξή τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το μέγεθος τόσο αυξάνει και ο κίνδυνος να εξελιχθούν σε καρκίνο. Η συνήθης μέθοδος αντιμετώπισης είναι με λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Αν οι πολύποδες είναι μεγαλύτεροι των 2 εκατοστών, ίσως χρειαστεί ανοιχτό χειρουργείο.
Ύδρωπας χοληδόχου κύστεως
Με τον όρο ύδρωπα χοληδόχου κύστεως αναφερόμαστε σε μια κατάσταση όπου μία πέτρα ή κάποιος όγκος έχει φράξει την έξοδο της χολής από τη χοληδόχο κύστη με αποτέλεσμα η χοληδόχος κύστη να διογκώνεται και να γεμίζει υγρό.
Καρκίνος στη χοληδόχο κύστη
Ο καρκίνος στη χοληδόχο κύστη είναι κακοήθης πάθηση, η οποία συνήθως ανευρίσκεται τυχαία μετά από χολοκυστεκτομή που πραγματοποιήθηκε για άλλο λόγο. Είναι συχνότερη σε γυναίκες, ενώ ένα ποσοστό ανώτερο του 70% είναι άνω των 65 ετών όταν διαγιγνώσκονται.
Δεν είναι ακριβής η αιτία πρόκλησης, ενώ έχουν ενοχοποιηθεί οι πολύποδες στη χολή σε συνδυασμό με το προχωρημένο της ηλικίας του ασθενούς. Η πλειοψηφία των περιστατικών έχει ταυτόχρονα χολολιθίαση.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πόνο στο δεξί πάνω μέρος της κοιλιάς, απώλεια βάρους, ανορεξία, αδυναμία και ψηλαφητή μάζα. Τα συμπτώματα αυτά δεν υποδεικνύουν ότι υπάρχει απαραιτήτως καρκίνος. Σε κάθε περίπτωση, η διάγνωση πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένο γιατρό.
Διάγνωση παθήσεων χολής
Για να διαγνωστεί οποιαδήποτε πάθηση της χολής (άμμος, πέτρα, πολύποδας, ύδρωπας είτε καρκίνος) θα πρέπει να επισκεφθείς τον αρμόδιο γιατρό που είναι ο παθολόγος και ο γενικός χειρουργός σε συνδυασμό με έναν ακτινοδιαγνώστη, ο οποίος θα πραγματοποιήσει τον απεικονιστικό έλεγχο της περιοχής. Θα χρειαστεί να γίνει κλινική εξέταση, ψηλάφηση και υπέρηχος.
Συμπτώματα και αίτια παθήσεων χολής
Συνήθως οι παθήσεις της χολής δεν έχουν έντονα συμπτώματα, γι’ αυτό και ανευρίσκονται σε τυχαίο check up. Ένα όμως πολύ χαρακτηριστικό σημάδι ότι μπορεί να υπάρχει πρόβλημα είναι τα συχνά φουσκώματα και η δυσπεψία, ειδικά μετά από κατανάλωση λιπαρού είτε τηγανητού γεύματος.
Τα συμπτώματα σε γενικές γραμμές είναι:
![Ναυτία]()
Ναυτία
![Πόνος στην κοιλιά]()
Πόνος στην κοιλιά (πάνω δεξιά)
![Δυσπεψία]()
Δυσπεψία
![Φούσκωμα στο στομάχι]()
Φούσκωμα στο στομάχι
![Πόνος στο στομάχι]()
Πόνος στο στομάχι
![Πόνος στα πλευρά]()
Πόνος στα πλευρά
(λιγότερο συχνός)![Εμετός]()
Εμετός
Σε περίπτωση χολοκυστίτιδας αναφέρονται επιπλέον ως συμπτώματα ο πυρετός, ο πόνος και πολλές φορές ο ίκτερος
Στις περιπτώσεις χολολιθίασης αναφέρεται ως επιπλοκή η παγκρεατίτιδα.
Δεν υπάρχει σαφής ένδειξη και αιτιολόγηση των παθήσεων που σχετίζονται με τη χολή. Μέχρι στιγμής θεωρείται ότι είναι τυχαίο γεγονός, αν και η πρόληψή τους συνδέεται με τις διατροφικές συνήθειες και την τακτική σωματική άσκηση.p>
“Όταν υπάρχει πρόβλημα χολής συνιστάται να το αντιμετωπίζεις σε νεαρή ηλικία, διότι ο κλινοστατισμός σε μεγαλύτερη ηλικία μπορεί να πυροδοτήσει ακόμα μεγαλύτερο και πιο επείγον πρόβλημα στη χολή όπως είναι η χολοκυστίτιδα.”
Θεραπείες παθήσεων χολής
Η θεραπεία των παθήσεων της χολής εξαρτάται από το είδος της πάθησης, από το στάδιό της και από τους παράγοντες κινδύνου. Για να καθοριστεί θα πρέπει πριν να γίνει πλήρης απεικονιστικός έλεγχος, ώστε να διαπιστωθεί το στάδιο της πάθησης.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι η πιο ενδεδειγμένη θεραπεία, λόγω της πιο άμεσης αποκατάστασης, αφού το ανοιχτό χειρουργείο απαιτεί περισσότερες ημέρες νοσηλείας και είναι πιο επώδυνο.
Αν ο ασθενής είναι μεγαλύτερης ηλικίας, σε αρχικό στάδιο χορηγείται αντιβίωση και στη συνέχεια, αναλόγως του περιστατικού και της έκβασής του ακολουθείται και η κατάλληλη θεραπεία.
Οι νεαρότερης ηλικίας ασθενείς σε αρχικό στάδιο θα πρέπει να ακολουθήσουν ειδική διατροφή/δίαιτα χολοκυστοπαθούς. Αν τα συμπτώματα επιμένουν ή είναι πολύ έντονα και δυσκολεύουν την ποιότητα της καθημερινότητάς του, τότε συνιστάται η χειρουργική αφαίρεση της χολής
Τα περιστατικά με πολύποδες στη χολή αντιμετωπίζονται χειρουργικά συνήθως λαπαροσκοπικά, διότι αν καθυστερήσει η θεραπεία μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνο.
“Όταν διαγνωστεί άμμος, λάσπη είτε πολλαπλές πέτρες στη χοληδόχο κύστη ακόμα κι εάν δεν έχουμε συμπτώματα, καλό είναι να γίνεται το χειρουργείο όσο το δυνατόν νωρίτερα για την αποφυγή τυχόν παγκρεατίτιδας, η οποία είναι μια θανατηφόρα επιπλοκή.”
Χειρουργικές θεραπείες
Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται το ανοιχτό χειρουργείο:
- Αν ο ασθενής δεν μπορεί να δεχθεί ολική νάρκωση
- Αν έχει καρδιακή ανεπάρκεια τελικού σταδίου
- Αν έχει αναπνευστική ανεπάρκεια τελικού σταδίου
Πότε ο γιατρός προτείνει χολοκυστεκτομή:
- Σε περιπτώσεις χολολιθίασης (πέτρα στη χολή)
- Σε περιπτώσεις χολοκυστίτιδας
- Σε περιπτώσεις πολυπόδων στη χοληδόχο κύστη
- Σε περίπτωση ύδρωπα χοληδόχου κύστεως
- Σε περίπτωση καρκίνου
- Σε περίπτωση παγκρεατίτιδας (φλεγμονή στο πάγκρεας λόγω του ότι η πέτρα έφυγε από τη χολή και ενσφηνώθηκε στο φύμα του Vater, στο σημείο δηλαδή που εκκρίνονται τα παγκρεατικά ένζυμα)
Ανάρρωση μετά από λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή
Η αφαίρεση της χολής λαπαροσκοπικά είναι μια μέθοδος που επιτρέπει στον ασθενή την άμεση ανάρρωση. Αρκούν 1-3 μέρες, ενώ κι ο πόνος με αυτή τη μέθοδο είναι ελάχιστος. Ο γιατρός θα δώσει στον ασθενή ειδική διατροφή μετεγχειρητικά για περίπου 15 μέρες, ενώ θα του χορηγήσει και ένα ήπιο παυσίπονο για 2-3 μέρες για την πρόληψη του πόνου.
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα δυσπεψίας μετά τη χολοκυστεκτομή. Η χοληδόχος κύστη, άλλωστε, δεν είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της πέψης. Αν μετά τη χολοκυστεκτομή αντιμετωπίσεις κάτι ασυνήθιστο στην υγεία του εντέρου σου, συζήτησέ το με το γιατρό σου.
Διατροφή για πρόληψη της χολολιθίασης
Οι παράγοντες που σχετίζονται με τη διατροφή και προδιαθέτουν ως προς την εμφάνιση χολολιθίασης είναι η παχυσαρκία και η εναπόθεση λίπους στην κοιλιά, η διατροφή πλούσια σε θερμίδες, η ταχεία απώλεια βάρους, ο επαναλαμβανόμενος κύκλος με απώλεια βάρους και επακόλουθη επαναπρόσληψή του και η παρατεταμένη αποχή από κατανάλωση τροφής. Άλλοι προδιαθεσικοί παράγοντες οι οποίοι συνδέονται με τη διατροφή είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερχοληστερολαιμία και η υπερτριγλυκεριδαιμία
Όσον αφορά τη σύσταση της διατροφής, η εμφάνιση χολολιθίασης σχετίζεται με την αυξημένη κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, έτοιμου και έντονα λιπαρού φαγητού και γλυκών τα οποία είναι πλούσια σε κορεσμένα λιπαρά, χοληστερόλη και σάκχαρα, αλλά και με τη χαμηλή κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, ολικής άλεσης τροφίμων που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και τη χαμηλή κατανάλωση λιπαρών ψαριών, ελαιόλαδου και ξηρών καρπών που είναι πλούσια σε πολυακόρεστα και μονοακόρεστα λιπαρά.
Με βάση τα παραπάνω, για την πρόληψη της εμφάνισης χολολιθίασης, στόχος είναι η σταδιακή επίτευξη ενός επιθυμητού βάρους και η μακροχρόνια διατήρησή του. Ο ρυθμός απώλειας είναι σημαντικό να είναι 0.5 - 1 kg/εβδομάδα. Η διατροφή συνιστάται να περιέχει φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης τρόφιμα, όσπρια, λιπαρά ψάρια, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς, άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, πουλερικά και άπαχο κρέας και όντας ισορροπημένη βοηθά και στην πρόληψη και αντιμετώπιση και των μεταβολικών διαταραχών, οι οποίες προδιαθέτουν για την εμφάνιση χολολιθίασης. Επιπλέον, η υιοθέτηση μικρών και συχνών γευμάτων φαίνεται να είναι ωφέλιμη ως προς την πρόληψη, όπως και η τακτική σωματική δραστηριότητα.
“Για την πρόληψη της χολολιθίασης, είναι σημαντική η σταδιακή επίτευξη ενός επιθυμητού βάρους και η μακροχρόνια διατήρησή του μέσα από την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης και υγιεινής διατροφής.”
Διατροφή σε χολολιθίαση
Ακολουθείται μέτριος περιορισμός της ημερήσιας πρόσληψης λίπους, αποφεύγονται τα μεγάλα λιπαρά γεύματα και συνιστάται η ελαφριά μαγειρική παρασκευή των γευμάτων.
Η διατροφή είναι σημαντικό να περιέχει φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης τρόφιμα, ψάρια, άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, πουλερικά και άπαχο κρέας.
Αποφεύγονται τρόφιμα τα οποία επανειλημμένα και αποδεδειγμένα προκαλούν δυσάρεστα συμπτώματα στο κάθε άτομο, φροντίζοντας όμως κατά τα άλλα, να ακολουθείται μια επαρκής και ισορροπημένη διατροφή.
Σε περίπτωση παχυσαρκίας και εναπόθεσης λίπους στην κοιλιά, επιδιώκεται σταδιακή απώλεια βάρους (0.5-1 kg/εβδομάδα) μέσα από ισορροπημένη διατροφή.
Διατροφή σε οξεία χολοκυστίτιδα
Στην οξεία φάση ακολουθείται στέρηση τροφής και παρεντερική χορήγηση υγρών και ηλεκτρολυτών.
Μετέπειτα, ακολουθείται πολύ χαμηλή σε λίπος δίαιτα (25-30 γρ/ημέρα).
Εν συνεχεία, εφόσον αυτή η δίαιτα γίνει ανεκτή, αυξάνεται η πρόσληψη λίπους σε 45-50 γρ/ημέρα.
Ωφέλιμη είναι η σταδιακή αύξηση της ημερήσιας πρόσληψης σε φυτικές ίνες.
Σε περίπτωση όμως μακροχρόνιων, δυσάρεστων συμπτωμάτων μετά την κατανάλωση ιδιαίτερα πλούσιων σε ίνες τροφίμων, όπως είναι τα χόρτα και τα όσπρια, καλό είναι να υπάρχει αποχή από αυτά.
Διατροφή σε χρόνια χολοκυστίτιδα
Διατροφή με το 25-30% της ημερήσιας πρόσληψης να καλύπτεται από λίπος.
Σε περίπτωση δυσαπορρόφησης, γίνεται πιο έντονος περιορισμός του λίπους και υπάρχει πιθανή ανάγκη για συμπληρωματική χορήγηση λιποδιαλυτών βιταμινών.
Συχνή είναι η αναφορά συμπτωμάτων κοιλιακής διάτασης και μετεωρισμού και στην περίπτωση αυτή είναι καλό να αποφεύγονται τρόφιμα που συμβάλλουν στην παραγωγή αερίων όπως:
- ξερά φασόλια, ρεβίθια, φακές
- λάχανο, κουνουπίδι, μπρόκολο, κρεμμύδια, γογγύλια, αγγούρι, μπάμιες, καλαμπόκι, αρακάς
- δαμάσκηνο, μήλο, σταφίδες
- πίτουρο δημητριακών, υπερβολικές ποσότητες προϊόντων σίτου ή φρούτων
- υποκατάστατα ζάχαρης όπως η σορβιτόλη και η μανιτόλη, σε μεγάλες ποσότητες
- τρόφιμα πλούσια σε λακτόζη
Διατροφή μετά την αφαίρεση της χολής - χολοκυστεκτομή
Αρχικά, ακολουθείται στέρηση τροφής μέχρι να επανέλθουν οι εντερικοί ήχοι.
Κατά την έναρξη της σίτισης παρέχεται στο νοσοκομείο υδρική δίαιτα.
Στη συνέχεια, ακολουθείται μια φτωχή σε λίπος ελαφρά δίαιτα, η οποία ξεκινά από 25 γρ λίπους/ημέρα και φτάνει σταδιακά τα 50 γρ λίπους/ημέρα.
Η υιοθέτηση μικρών και συχνών γευμάτων είναι ωφέλιμη, καθώς και η αποφυγή μεγάλων λιπαρών γευμάτων.
Με την πάροδο του χρόνου, η διατροφή των ατόμων μπορεί να είναι μια τυπική ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, η οποία περιέχει όλες τις ομάδες τροφίμων.
Κόστος
Το κόστος της επέμβασης της αφαίρεσης της χολής εξαρτάται από τη μέθοδο, αλλά και από το γιατρό που θα επιλέξεις.
Average cost and price range
Average service cost
Doctor.from
doctors
Price range for all areas
Ειδική προετοιμασία για την επέμβαση
Πριν την προγραμματισμένη ημέρα της επέμβασης, ο γιατρός σου θα σου συστήσει κάποιες οδηγίες και συμβουλές προετοιμασίας.
- Αρχικώς, θα πρέπει να αποφύγεις να φας για αρκετές ώρες πριν την επέμβαση. Για 6 ώρες πριν δεν πρέπει ούτε να πιείς κάτι.
- Είναι πιθανό να χρειαστεί να λάβεις κάποια ειδική φαρμακευτική αγωγή από την προηγούμενη μέρα της επέμβασης.
- Ενημέρωσε το γιατρό σου για οποιαδήποτε φαρμακευτική αγωγή ή συμπλήρωμα διατροφής λαμβάνεις, διότι ίσως χρειαστεί να σταματήσεις για λίγο να λαμβάνεις κάποια συγκεκριμένα σκευάσματα.
Διάρκεια θεραπείας
Η διάρκεια της αποθεραπείας εξαρτάται από το ατομικό ιστορικό του ασθενή, καθώς και από το είδος της επέμβασης που έκανε.
Η αποκατάσταση μετά από λαπαροσκοπική αφαίρεση της χολής είναι ταχύτατη. Πολύ συχνά ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του ακόμη και την ίδια ημέρα, αν και τις περισσότερες φορές είναι προτιμότερο να παραμείνει στο νοσοκομείο για μία νύχτα για παρακολούθηση. Η επιστροφή στο σπίτι γίνεται σε γενικές γραμμές αμέσως μόλις ο ασθενής είναι σε θέση να φάει, να πιει και να περπατήσει χωρίς να πονάει. Θα χρειαστεί περίπου μία βδομάδα για να ανακάμψει πλήρως.
Η αποκατάσταση από το ανοιχτό χειρουργείο απαιτεί λίγο περισσότερο χρόνο. Συνήθως χρειάζεται τουλάχιστον 2-3 μέρες νοσηλείας. Αφού ο ασθενής επιστρέψει στο σπίτι θα χρειαστεί περίπου 4-6 βδομάδες για να επανέλθει πλήρως.
Επανεξέταση και παρακολούθηση
Ο σχηματισμός πέτρας στη χολή δεν μπορεί να αποφευχθεί με τις υγιεινοδιαιτητικές αλλαγές. Η μόνη λύση στις περισσότερες περιπτώσεις παθήσεων στη χολή είναι η αφαίρεσή της. Συνήθως μετά την αφαίρεση της χολής ο ασθενής δεν αντιμετωπίζει ξανά προβλήματα όπως η δυσπεψία που πριν τον ταλαιπωρούσαν. Οποιαδήποτε εντερική διαταραχή τυχόν παρουσιαστεί αμέσως μετά την χολοκυστεκτομή, βελτιώνεται μετά από λίγο καιρό. Σε κάθε περίπτωση, αν παρουσιάσεις οποιοδήποτε σύμπτωμα ενημέρωσε άμεσα τον θεράποντα γιατρό σου.
Μετά την επέμβαση θα χρειαστεί για διάστημα λίγων εβδομάδων να παρακολουθείς συχνότερα την υγεία σου, ωστόσο στη συνέχεια, μπορείς να επανέλθεις κανονικά στο τακτικό check up που ούτως ή άλλως κάνεις.
Μύθοι και αλήθειες
Η λαπαροσκοπική χειρουργική δεν ενδείκνυται για όλες τις ηλικίες.
Η ηλικία δεν είναι αντένδειξη. Η λαπαροσκοπική αφαίρεση της χολής μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις ηλικίες εάν και εφόσον υπάρχει λόγος. Η συχνότητα της χολολιθίασης αρχίζει να αυξάνεται στατιστικά μετά τα 40 έτη, ενώ σπανιότερα μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρότερες ηλικίες, ιδιαίτερα μετά από μεγάλη απώλεια βάρους και πολύ πιο σπάνια σε παιδιά που συνήθως πάσχουν από αιμολυτικά νοσήματα, π.χ. θαλασσαιμία (μεσογειακή αναιμία).
Για να προχωρήσει κάποιος σε αφαίρεση της χολής θα πρέπει να έχει προηγηθεί ο απαραίτητος προεγχειρητικός έλεγχος, ο οποίος περιλαμβάνει αιματολογικές εξετάσεις, καρδιολογικό έλεγχο, ακτινογραφία θώρακος και έλεγχο πηκτικότητας. Απαραίτητη, επίσης, είναι και η λήψη ενός λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού από το χειρουργό και από τον αναισθησιολόγο προκειμένου να αναγνωριστεί οποιοσδήποτε επιβαρυντικός παράγοντας και να αντιμετωπισθεί πριν το χειρουργείο.
Οποιοσδήποτε γιατρός μπορεί να αφαιρέσει λαπαροσκοπικά τη χολή.
Η αλήθεια είναι ότι, παρότι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή θεωρείται πλέον ένα χειρουργείο “ρουτίνας” στην ουσία είναι μια σοβαρή χειρουργική επέμβαση που ενέχει και κινδύνους. Ο χειρουργός που θα την κάνει, θα πρέπει να είναι κατάλληλα εκπαιδευμένος και να έχει στην διάθεση του τον απαραίτητο εξοπλισμό και τις υποδομές. Πάντως, σήμερα πλέον, οι περισσότεροι χειρουργοί και ειδικά οι νεότεροι είναι πολύ καλά εκπαιδευμένοι στη λαπαροσκοπική χειρουργική.
Αν αφαιρέσεις τη χολή θα πρέπει να ακολουθείς για πάντα αυστηρή δίαιτα.
Όχι, δεν ισχύει αυτό. Το σώμα μπορεί να προσαρμοστεί στη νέα κατάσταση και δεν χρειάζεται κάποιου είδους ειδική μεταχείριση. Αρχικά, μπορεί να παρουσιαστεί κάποια μορφή δυσπεψίας ιδιαίτερα μετά από λιπαρά γεύματα. Στη συνέχεια, το σώμα αντιλαμβάνεται την απουσία της χοληδόχου κύστεως, η οποία δρα σαν αποθήκη χολής και το συκώτι προσαρμόζει την λειτουργία του, έτσι ώστε να παράγει τη χολή την ώρα που την χρειάζεται. Στον ασθενή μετεγχειρητικά δίνεται η οδηγία να λαμβάνει μικρά και συχνά γεύματα, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στο πεπτικό σύστημα να εκπαιδευτεί στη νέα κατάσταση. Ο ασθενής επανέρχεται στις αρχικές του διατροφικές συνήθειες σε διάστημα συνήθως ενός μηνός.
Οι μεγάλες πέτρες είναι πιο επικίνδυνες από τις μικρές.
Οι μικρές πέτρες μεγέθους 2-4 χιλιοστά είναι πολύ πιο επικίνδυνες από τις μεγάλες πέτρες, γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να μετακινηθούν και να περάσουν στο δωδεκαδάκτυλο προκαλώντας παγκρεατίτιδα. Παρόλο που οι μεγαλύτερες πέτρες εγκλωβίζονται μέσα στην χοληδόχο κύστη και αυτές μπορεί να προκαλέσουν χολοκυστίτιδα, οι μικρότερες πέτρες έχουν περισσότερες πιθανότητες να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές. Γι’ αυτό, σε ασθενείς που εμφάνισαν ένα ή δύο επεισόδια χολοκυστίτιδας συνιστάται να υποβληθούν το συντομότερο σε προγραμματισμένη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή.
Συχνές ερωτήσεις για τις παθήσεις χολής
Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος επέμβασης;
Σε διεθνές επίπεδο η πιο αναγνωρισμένη μέθοδος επέμβασης είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Ωστόσο, κάθε περιστατικό είναι διαφορετικό και ως τέτοιο πρέπει να αντιμετωπίζεται. Για να επιλεγεί η κατάλληλη μέθοδος αφαίρεσής της θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν το συνολικό ατομικό ιστορικό του ασθενούς. Επιπλέον, η μέθοδος θεραπείας εξαρτάται από τον τύπο και τη βαρύτητα της πάθησης. Σε γενικές γραμμές, η επέμβαση εκλογής είναι η λαπαροσκόπηση. Οι περιπτώσεις στις οποίες μπορεί να προτιμηθεί (κατά περίπτωση) το ανοιχτό χειρουργείο είναι όταν έχει εντοπιστεί βαριά χολοκυστίτιδα ή καρκίνος.
Αλλάζει η ζωή μου μετά την αφαίρεση της χολής;
Όχι, δεν αλλάζει. Όταν ο οργανισμός επανέλθει πλήρως, μπορείς να επιστρέψεις κανονικά στις παλαιότερες διατροφικές σου συνήθειες. Για περίπου 1 μήνα μετά την επέμβαση θα χρειαστεί σίγουρα μια δίαιτα προσαρμογής με χαμηλά λιπαρά, αλλά στη συνέχεια, μπορείς να προσφέρεις στην οργανισμό σου σιγά- σιγά όλες τις τροφές. Αυτό που ίσως θα έπρεπε να ακολουθήσεις για πολλούς λόγους στη διατροφή σου από εδώ και πέρα είναι τα μικρά και συχνά γεύματα, που θα σε βοηθήσουν έτσι κι αλλιώς να αποκτήσεις ευεξία του σώματός σου.
Τι εναλλακτικές υπάρχουν εκτός από το χειρουργείο;
Δυστυχώς, όσες μέθοδοι εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα δεν ήταν αποδεδειγμένα αποτελεσματικές. Έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν φάρμακα τα οποία μετά από μακροχρόνια χρήση μπορεί να διαλύσουν τις πέτρες, ωστόσο μετά το πέρας της θεραπείας το πρόβλημα επανερχόταν. Οπότε η μόνη οριστική μέθοδος αντιμετώπισης μέχρι σήμερα είναι η αφαίρεση της χολής (είτε λαπαροσκοπικά είτε με ανοιχτό χειρουργείο).
Πρέπει απαραιτήτως να την αφαιρέσω;
Δυστυχώς δεν υπάρχει άλλη λύση. Ειδικά αν υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών, η αφαίρεση πρέπει να είναι άμεση. Αν τα συμπτώματα είναι ήπια και ο γιατρός κρίνει ότι δε χρειάζεται να γίνει άμεση αφαίρεσή της, μπορεί να ληφθεί μια μικρή αναβολή στο χειρουργείο. Ωστόσο, θα πρέπει κάποια στιγμή η επέμβαση να γίνει κανονικά. Είναι προτιμότερο να χειρουργηθεί προγραμματισμένα ο ασθενής ώστε να είναι σίγουρη η επιτυχής έκβαση, παρά να μπει εσπευσμένα στο χειρουργείο με υψηλό πλέον τον κίνδυνο των επιπλοκών.