Measles
Πώς να αναγνωρίσεις τα συμπτώματα και ποια είναι η θεραπεία
Written by Internist Παπαδαυίδ Νατάσα and Pediatrician Σουνιάδη Παναγιώτη on 23 May 2019
Reviewed by Ioanna Vlassi from our scientific team
Τι είναι η ιλαρά
Η ιλαρά είναι μία μεταδοτική ιογενής λοίμωξη που οφείλεται στον ιό της ιλαράς. Συνήθως εμφανίζεται κατά την παιδική ηλικία. Μπορεί να έχει πολύ δυσάρεστα συμπτώματα και να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, ειδικά σε ενήλικες και σε εγκύους. Για πολλά χρόνια η νόσος είχε πάψει να εμφανίζεται λόγω της υψηλής εμβολιαστικής κάλυψης απέναντι στη νόσο. Τα τελευταία χρόνια όμως, λόγω της άρνησης του εμβολιασμού έχει επανεμφανιστεί.
Έχει πολύ υψηλή μεταδοτικότητα, καθώς είναι εφικτό να μεταδοθεί μέσω των σταγονιδίων του αέρα.
Ο ΙΟΣ ΤΗΣ ΙΛΑΡΑΣ
Αίτια, συμπτώματα και μετάδοση ιλαράς
Η ιλαρά οφείλεται σε έναν ιό, πρόκειται δηλαδή για μία λοίμωξη. Η μετάδοση μπορεί να γίνει από 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος και μέχρι 5 ημέρες μετά. Ο χρόνος επώασης (ο χρόνος από τη στιγμή που κάποιος έρχεται σε επαφή με τον ιό μέχρι τη στιγμή που θα εμφανίσει τα πρώτα συμπτώματα) κυμαίνεται από 7-21 ημέρες.
Στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται:
- Κόκκινα σπυράκια στο σώμα (κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα), συνήθως 14 μέρες μετά την έκθεση στον ιό
- Καταρροή
- Βήχας
- Κόκκινα μάτια
- Επιπεφυκίτιδα
- Ευαισθησία ματιών στο φως
- Πυρετός (μέχρι 40)
- Σπυράκια μέσα στο στόμα (στο εσωτερικό σημείο στα μάγουλα)
Τα κόκκινα σημάδια στο σώμα δεν ξεκινούν από την πρώτη μέρα. Όταν εμφανιστούν μετά από μερικές μέρες ξεκινούν από το κεφάλι και επεκτείνονται σιγά-σιγά και στο υπόλοιπο σώμα.
Δες φωτογραφίες από ιλαρά
Πώς μεταδίδεται η ιλαρά
Ο ιός της ιλαράς μεταδίδεται με την άμεση επαφή με τον πάσχοντα ή με επιφάνειες που έχει αγγίξει και μέσω του αέρα με τα σταγονίδια από το βήχα και την αναπνοή του. Επίσης, μεταδίδεται και μέσω των εκκρίσεων από τη μύτη και το φτέρνισμα. Η νόσος είναι μεταδοτική από τη στιγμή που ο ασθενής αρχίσει να εμφανίζει συμπτώματα μέχρι και 5 μέρες μετά την εκδήλωση των εξανθημάτων στο σώμα.
Ομάδες υψηλού κινδύνου:
![Βρέφη και παιδιά κάτω των 5 ετών]()
Βρέφη και παιδιά κάτω των 5 ετών
![Ενήλικες άνω των 20 ετών]()
Ενήλικες άνω των 20 ετών
![Γυναίκες που διανύουν εγκυμοσύνη]()
Γυναίκες που διανύουν εγκυμοσύνη
![Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς]()
Ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς
Διάγνωση ιλαράς
Η διάγνωση γίνεται από τον παιδίατρο ή τον παθολόγο βάσει της κλινικής εικόνας του ασθενή. Λαμβάνονται υπόψη τα συμπτώματα και τα εξανθήματα στο σώμα. Για την επιβεβαίωση της νόσου γίνεται αιματολογική εξέταση με ανίχνευση αντισωμάτων IgM.
Για να δεις αν έχεις αντισώματα για τον ιό της ιλαράς πρέπει να κάνεις αιματολογική εξέταση για ανίχνευση αντισωμάτων IgG.
Άτομα που έχουν γεννηθεί πριν το 1970 θεωρούνται άνοσα άτομα. Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970 θεωρούνται άνοσοι όταν έχουν εμβολιαστεί με 2 δόσεις του εμβολίου, όταν έχουν επιβεβαιωμένο ιστορικό νόσησης από ιλαρά ή εργαστηριακό έλεγχο που επιβεβαιώνει την ανοσία (αντισώματα στο αίμα).
Θεραπεία και αντιμετώπιση ιλαράς
Τα φάρμακα για τη θεραπεία της ιλαράς συνήθως εστιάζουν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Συνιστάται ξεκούραση του ασθενή, λήψη άφθονων υγρών για να αποφευχθεί η αφυδάτωση και αν χρειάζεται, αντιπυρετικά. Αν συνυπάρχει δευτερογενής βακτηριακή λοίμωξη λαμβάνεται αντιβίωση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να χορηγηθεί και συμπλήρωμα βιταμίνης Α.
Ο ασθενής πρέπει να παραμείνει σε απομονωμένο περιβάλλον και σε κάποιες περιπτώσεις να νοσηλευτεί.
Σε όλα τα μεταδοτικά νοσήματα για τα οποία υπάρχει εμβόλιο, η καλύτερη θεραπεία είναι βεβαίως η πρόληψη μέσω της χρήσης του. Ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος.
Οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς θα πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή και να απευθυνθούν στο γιατρό τους πριν κάνουν το εμβόλιο, καθώς αποτελείται από ζώντες ιούς.
Επιπλοκές ιλαράς
Οι υγιείς και νεαροί ασθενείς συνήθως ξεπερνούν τη λοίμωξη χωρίς επιπλοκές σε περίπου 7-10 μέρες. Ένας ασθενής που έχει νοσήσει από ιλαρά αποκτά ανοσία στη νόσο και δεν την ξανακολλάει. Ανοσία μπορεί να αποκτήσει και όποιος κάνει το εμβόλιο της ιλαράς. Οι δύο δόσεις του εμβολίου προσφέρουν ανοσία σε ποσοστό 98%.
“Ο εμβολιασμός είναι απολύτως ασφαλής πρακτική για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας, αλλά και την κοινότητα.”
Επιπλοκές μπορούν να βιώσουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ασθενείς, όσοι είναι ανοσοκατεσταλμένοι και οι εγκυμονούσες. Όσο μεγαλύτερη είναι η ηλικία του πάσχοντος τόσο χειρότερα είναι συνήθως τα συμπτώματα που εμφανίζονται.
Συνήθεις επιπλοκές είναι η οξεία μέση ωτίτιδα, η πνευμονία, η λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα και η διάρροια.
Για κάποιες κατηγορίες ασθενών η ιλαρά μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες για τη ζωή επιπλοκές όπως εγκεφαλίτιδα, σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα, εγκεφαλομυελίτιδα, πνευμονία ακόμη και θάνατο. Επίσης, όσο μεγαλύτερο είναι το άτομο τόσο αυξάνει ο κίνδυνος μικροβιακών επιμολύνσεων.
Επιπλοκές ιλαράς στην εγκυμοσύνη
Για τις εγκύους οι επιπλοκές είναι πολύ σοβαρές. Μπορεί να αντιμετωπίσουν διάρροια, σοβαρή πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και να γεννήσουν ελλιποβαρές παιδί. Επίσης, αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος αυτόματης αποβολής ενδομήτριου θανάτου και πρόωρου τοκετού.
Εμβόλιο για την Ιλαρά
Η καλύτερη και πιο αποτελεσματική μέθοδος πρόληψης της ιλαράς είναι ο εμβολιασμός. Το εμβόλιο είναι το τριδύναμο MMR (ιλαρά- ερυθρά- παρωτίτιδα) και συμπεριλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού. Χορηγείται σε δύο δόσεις, η 1η δόση λαμβάνεται τον 12ο μήνα ζωής ενώ η 2η δόση, σύμφωνα με τις τωρινές οδηγίες (λόγω της επιδημίας), χορηγείται στους 15 μήνες. Πριν 2 περίπου χρόνια, οι οδηγίες συμπεριελάμβαναν 1 δόση στους 12-15 μήνες και άλλη μία δόση 4-6 ετών.
Το εμβόλιο δεν είναι απαραίτητο να χορηγηθεί σε όποιον έχει ήδη νοσήσει φυσικά από τις νόσους.
Δεν χορηγείται σε εγκύους, σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς (ασθενείς με HIV, λέμφωμα, νεοπλασίες, λευχαιμία), σε άτομα με αλλεργία σε κάποιο συστατικό και σε άλλες ομάδες του πληθυσμού.
Όσοι ασθενείς δεν έχουν κάνει το εμβόλιο και έχουν γεννηθεί πριν τη δεκαετία του ‘70 θεωρούνται ότι έχουν ήδη νοσήσει από ιλαρά, καθώς πρόκειται για ένα άκρως μεταδοτικό νόσημα.
Τα άτομα που έχουν κάνει μία δόση εμβολίου και δεν έχουν κάνει τη δεύτερη θα πρέπει να την κάνουν σε όποια ηλικία κι αν βρίσκονται.
Εμβόλιο MMR και αυτισμός
Πριν από αρκετά χρόνια, είχε δημοσιευθεί μία μελέτη στην Αγγλία, η οποία αποδείχθηκε στη συνέχεια αβάσιμη και καταρρίφθηκε από εκατοντάδες άλλες μεταγενέστερες μελέτες. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, το εμβόλιο MMR αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αυτισμού στα παιδιά. Πλέον, η διεθνής επιστημονική κοινότητα έχει καταρρίψει αυτή τη θεωρία και έχει αποδείξει ότι είναι αβάσιμη.
Κόστος θεραπείας ιλαράς
Στο κόστος της θεραπείας της ιλαράς πρέπει να συμπεριληφθεί η επίσκεψη στο γιατρό για τη διάγνωση, η επιβεβαίωση με αιματολογική εξέταση και η φαρμακευτική αγωγή που τυχόν θα ληφθεί.
Average cost and price range
Average service cost
Doctor.from
doctors
Price range for all areas
Μύθοι και αλήθειες για την ιλαρά
Το εμβόλιο για ιλαρά-ερυθρά-παρωτίτιδα προκαλεί αυτισμό στα παιδιά.
Όχι, δεν προκαλεί. Δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα. Στις αρχές της δεκαετίας του ‘90 υπήρξε μελέτη στην Αγγλία που συσχέτιζε το εμβόλιο MMR με τον αυτισμό σε παιδιά. Ωστόσο, στη συνέχεια, αποδείχθηκε ότι δεν ευσταθούσε και αναιρέθηκε από εκατοντάδες άλλες που απέδειξαν ότι το εμβόλιο ήταν ασφαλές και δεν είχε τέτοιου είδους παρενέργειες. Το εμβόλιο προσφέρει προστασία και δεν είναι επικίνδυνο.
Δεν χρειάζεται να κάνει κάποιος το εμβόλιο, γιατί είναι σπάνιο να νοσήσει.
Η ιλαρά είναι μία εξαιρετικά μεταδοτική νόσος. Γι’ αυτό και όποιος έχει γεννηθεί πριν τη δεκαετία του ‘70 και δεν έχει εμβολιαστεί θεωρείται αυτομάτως ότι έχει ήδη νοσήσει. Ο λόγος που για πολλά χρόνια δεν υπήρχε επιδημία ήταν ότι τα παιδιά ήταν εμβολιασμένα. Πλέον, επειδή υπάρχουν γονείς που αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους, η νόσος έχει επανεμφανιστεί και πλέον, υπάρχει επιδημία σε αρκετές χώρες της Ευρώπης. Η ιλαρά μεταδίδεται ακόμη και με τα σταγονίδια του αέρα, γι’ αυτό και είναι πολύ μεταδοτική.
Όσο μεγαλύτερος είσαι τόσο πιο ήπια είναι τα συμπτώματα.
Παιδιά και ενήλικες, στον ίδιο βαθμό και οι δύο ομάδες, μπορούν να εμφανίσουν τις επιπλοκές της νόσου όπως πνευμονία, εγκεφαλίτιδα και σε σπάνιες περιπτώσεις μέχρι και το θάνατο. Επίσης, στις ευαίσθητες ομάδες πληθυσμού (όπως οι ανοσοκατεσταλμένοι) που έχουν ευαίσθητο ανοσοποιητικό αυξάνεται ο κίνδυνος επιπλοκών.
Συχνές ερωτήσεις για την ιλαρά
Υπάρχουν εξετάσεις που σε βοηθούν να μάθεις αν έχεις νοσήσει από ιλαρά. Χρειάζεται να κάνεις αιματολογικές εξετάσεις. Η εξέταση για να δεις αν έχεις ήδη νοσήσει είναι ο αντισωματικός έλεγχος (IgG). Όλοι όσοι έχουν γεννηθεί μετά το ‘70 χρειάζεται να έχουν κάνει δύο δόσεις του εμβολίου. Αν γνωρίζεις ότι έχεις κάνει την πρώτη δόση, αλλά δεν είσαι σίγουρος αν έχεις κάνει και τη δεύτερη, συνιστάται να την κάνεις. Αν κάνεις παραπάνω δόσεις θα το απορρίψει ο οργανισμός, οπότε δεν θα σε βλάψει. Αντιθέτως, αν δεν έχεις κάνει τη δεύτερη δόση μπορεί να κινδυνεύεις να κολλήσεις.
Ναι, στις επιπλοκές της ιλαράς αναφέρεται και ο θάνατος. Συνήθως οι επιπλοκές αφορούν ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και άτομα σε ευπαθείς ομάδες. Γι΄ αυτό, είναι σημαντική η πρόληψη. Οι επιπλοκές στους ενήλικες ειδικά είναι πολύ σοβαρές και μπορεί να επηρεάσουν έως και το 20% των ασθενών. Μπορεί να περιλαμβάνουν πνευμονία, εγκεφαλίτιδα, εγκεφαλομυελίτιδα, μέχρι και θάνατο.
Η ιλαρά έχει πολύ σοβαρές συνέπειες στην εγκυμοσύνη, καθώς μπορεί να επηρεάσει τόσο την ίδια την έγκυο όσο και το κύημα. Οι επιπλοκές που είναι ίδιες με τις άλλες ομάδες του πληθυσμού είναι η πνευμονία και η εγκεφαλίτιδα. Επιπλέον, μια έγκυος αντιμετωπίζει αυξημένο κίνδυνο αυτόματης αποβολής και γέννησης ελλιποβαρούς νεογνού.